Surfen in hartje Rotterdam, wij maken het waar!

In 2014 won RiF010 het Rotterdamse stadsinitiatief. Dit droomplan voor een surfgolfbad in de Steigersgracht, tussen de Beurstraverse en de Markthal, moest negen jaar wachten op realisatie. Maar nu is het zover. Half maart is TBI-onderneming Mobilis gestart met de bouw. In het voorjaar van 2024 kun je in de Rotterdamse binnenstad surfen, bodyboarden en branding kajakken.

De Luchtsingel over de Schieweg en de Schaatsbaan in Kralingen zijn eerdere winnaars van het Rotterdamse stadsinitiatief waarbij de gemeente geld beschikbaar stelt aan een plan dat de stad aantrekkelijker maakt. Waar de eerste twee winnende initiatieven redelijk snel konden worden gerealiseerd, moest RiF010 nog een lange weg gaan. Edward van Dongen van 2d Vastgoed was vanaf de eerste dag bij dit idee betrokken. Van Dongen: “De Steigersgracht is niet zo’n fraai stukje binnenstad. De gracht ligt aan de achterkant van winkels en het water ziet er groezelig uit. Edwin van Viegen, zelf een fanatiek surfer, kwam met het idee om dit stukje Rotterdam een enorme boost te geven. Door in de gracht een surfpool te realiseren waar je op echte golven kunt golfsurfen.”

“Het eerste dat ons te doen stond – nog voordat we zouden deelnemen aan de verkiezingen – was bewijzen dat dit technisch en financieel haalbaar was. Hiertoe hebben we contact met Mobilis gelegd. Toenmalig directeur Jan Luijten was meteen enthousiast, wat ik persoonlijk ook erg leuk vond, omdat mijn vader (Jan van Dongen) een van de oprichters van TBI is. Dankzij de kennis en ondersteuning van Mobilis konden we de gemeente overtuigen dat RiF010 te bouwen én te exploiteren was. Hierdoor mocht ons initiatief door naar de verkiezingen als één van de zes uit honderd inzendingen.”

“Daarna moesten we de verkiezing winnen waarbij alle Rotterdammers mochten stemmen. Een grote kanshebber was een horeca-plan voor De Hef, waarvan de initiatiefnemers beschikten over een reclamebudget. Maar wij hadden een enorme gun-factor. Martin van Waardenberg wilde voor ons wel in een filmpje optreden waarin hij in een surfpak de Nieuwe Binnenweg oversteekt. We wonnen de verkiezing en toen dachten we: nu kunnen we aan de slag. De gemeente is akkoord. Wat houdt ons nog tegen? Maar daarna begon een zeer complex vergunningentraject waardoor het tot begin 2019 duurde voordat alles onherroepelijk rondkwam.”

Jan de Waard, Hoofd PMC Industrie & Bouw van Mobilis: “Dan ben je vijf jaar verder en zijn de prijzen gestegen. En er was al een gat tussen de drie miljoen die de gemeente beschikbaar stelde en ons toenmalige plan. Daarnaast waren bij de uitwerking nieuwe ideeën toegevoegd en onbekende tegenvallers aan het licht gekomen. Zo bleken de houten funderingspalen onder het wegdek aan beide zijden van de gracht schuin in de grond te staan, dus naar binnen, richting gracht. Dit betekent dat je de damwanden ook schuin moet trillen en wel zo dat je ze niet door de palen heen duwt. Vervolgens kregen we Covid-19 en twee jaar later de Russische inval in Oekraïne, beide met grote gevolgen voor de leverbaarheid en kosten van materialen.”

Van Dongen: “Om al deze redenen was er meer geld nodig. Om dat te vergaren is de BV RiF010 opgericht met meerdere aandeelhouders. Mobilis kon volgens haar eigen statuten geen aandeelhouder worden, maar sponsort samen met TBI een deel van de aanneemsom.” De Waard: “Het werk van TBI zie je terug in allerlei Rotterdamse iconen, van de Markthal tot de Kuip, van Rotterdam Centraal Station tot de Maastunnel. Dus ook aan dit ongelooflijke project wilden we als Mobilis absoluut bijdragen.”

De bouw en de techniek van RiF010 zijn voorhanden. Wel is het zo dat bepaalde technieken nu slimmer en energiezuiniger zijn dan in 2014 was bedacht. Het meest spannende van de realisatie is het bouwen in een drukke binnenstedelijke omgeving met weinig ruimte. Omgevingsmanagement is hier dan ook heel belangrijk. Van Dongen: “Wij zijn erg blij dat we op de ervaring van Mobilis kunnen bouwen. Als je ziet hoe Mobilis een presentatie optuigt voor de bewoners en ondernemers in de buurt, dan is dat fantastisch. In een visuele en aantrekkelijke presentatie toonde Mobilis heel helder wat er gaat gebeuren en wanneer. Er is ook een bouw-app gemaakt waarin alle fasen eenvoudig te volgen zijn.”

De Waard geeft aan dat het een techniek is die Mobilis vaker toepast. “Na het plaatsen van de damwanden en het storten van het onderwaterbeton voor de bodem, zal het water worden weggepompt naar de Rotte. Voor die tijd moeten ook de aanwezige vissen worden verhuisd, mogelijk door ze met de methode van pulsvissen te verjagen tot buiten de Steigersgracht. Uiteindelijk zal een afgesloten bak ontstaan, de ‘surfpool’ van 130 meter lang en 21 meter breed.” Een eigen zuiveringsinstallatie met trommelfilter filtert water uit de Steigersgracht voor de wavepool. Een tweede installatie van acht blowers zorgt voor de waterverplaatsing. De bodem van RiF010 speelt een belangrijke rol in de golfslag. In de bodem komen twee profileringen, de riffen, waarop de golven breken. Met de blowers kunnen golven op maat worden gecreëerd tot een hoogte van 1,5 meter. De werking is op schaal al getest. Bij het Amerikaanse bedrijf Surf Loch staat een compleet schaalmodel (1:15) van de RiF010.

Van Dongen: “Tussen 2014 en nu is er veel veranderd in de techniek waardoor er nu veel energiezuiniger motoren worden toegepast dan in het eerste plan. Ook komen er PV-panelen op het dak van het strandhuis en zal de horeca gasloos worden. Er wordt nu onderzocht of er uit de golfslag energie kan worden teruggewonnen.” De Waard: “Dit project laat prachtig zien wat er mogelijk is met techniek. We gaan hier dan ook veel rondleidingen geven aan scholieren en studenten om hen zo te interesseren voor een technisch beroep. De belangstelling hiervoor is groot. Daarnaast kijkt de internationale pers met grote ogen naar wat we hier bouwen. Voor een binnenstad is dit uniek.” De opening van RiF010 zal in mei 2024 plaatsvinden.