‘Scoren met hout in de GWW’

Vanuit het ‘impulsprogramma circulaire economie’ heeft het afgelopen half jaar een verkenning plaatsgevonden om meer inzicht te verkrijgen in de potentie van hout en biobased producten in de GWW, een van oudsher niet-hout georiënteerde sector. In de verkenning zijn kansen en belemmeringen verkend en de sociaalecologische impact van houttoepassingen en meerwaarde ten opzichte van momenteel gebruikte materialen beschreven. Eric de Munck, adviseur milieu en duurzame innovatie bij Centrum Hout, legt uit hoe infrabedrijven kunnen ‘scoren’ met hout in de GWW.

De afgelopen decennia heeft Centrum Hout samen met Rijkswaterstaat regelmatig de toepassing van hout in de GWW bekeken. Met het oog op de klimaatdoelstellingen en het kabinetsbeleid is het volgens De Munck in een stroomversnelling geraakt. “We zullen op een andere manier met grondstoffen moeten omgaan en dat biedt mogelijkheden voor de toepassing van hernieuwbare grondstoffen zoals biobased producten én hout. Om te bekijken wat de mogelijkheden zijn, heeft er zoals gezegd een verkenning plaatsgevonden van juni 2018 tot februari 2019. Er werden innovaties langs de snelweg, zoals een geleiderail en wegportalen van hout, in opdracht van RWS getoetst op milieuscore (MKI), CO₂-reductie, circulariteit en grondstofuitputting. De resultaten zijn verbluffend.”

Duurzaam geproduceerd hout
Rijkswaterstaat is van oudsher beton en staal georiënteerd, stelt De Munck. “Maar dat is aan het veranderen. Dat wordt bevestigd door het feit dat Tjeerd Rozendaal, HID bij Rijkswaterstaat, op 14 februari jl. in een videoboodschap gericht aan de bezoekers van Infratech2019 onderstreepte dat zijn organisatie vanwege de milieu- en klimaatvoordelen specifiek in gaat zetten op hout.” De Munck vult daarop aan: “Hout levert, gezien het hernieuwbare karakter en de producteigenschappen, een belangrijke bijdrage aan de klimaatdoelstellingen en de circulaire economie. Dit sluit aan op de ambitie van het Rijksbrede programma Circulaire Economie. De productie (‘groei’) van hout leidt tot opname van CO₂, die door de boom wordt omgezet in hout. Wanneer hout dan ook andere materialen vervangt, wordt veel CO₂ bespaard.” Het is volgens De Munck een misvatting dat het toenemend gebruik van hout ontbossing in de kaart speelt. “Als bewust wordt gekozen voor hout uit duurzaam beheerde bossen, dan betekent dat deze bossen juist in stand worden gehouden. Hout geeft namelijk waarde aan het bos en voorkomt daarmee omvorming naar landbouw. Ontbossing is dus een symptoom. We kunnen dus zelf wat tegen ontbossing doen, vooral door bewust in te kopen en te kiezen voor duurzaam geproduceerd hout.”

FSC gecertificeerde damwanden gereed voor verzending.

Ambities zichtbaar maken
Onderzoek naar de milieu-impact van geleiderails, fietsbruggen en damwanden laten grote verschillen zien tussen de toegepaste materialen, waarbij hout het meest positief scoort. De Munck: “Duurzaam, hernieuwbaar, biobased, circulair, op al die punten kan hout aan de doelstellingen van een opdrachtgever voldoen. Door toepassing van hout als alternatief voor de meer conventionele materialen in de infrasector, kun je zelfs extra ‘punten’ scoren in vergelijking met conventionele materialen. Daarnaast bieden innovatieve toepassingen in hout, zoals een geleiderail, hectometerpalen, wegportalen, verkeersborden en geluidsschermen, ook mogelijkheden om duurzame ambities zichtbaar te maken. De provincie Zuid-Holland heeft bij de renovatie van de N211, waar 21 innovaties zijn toegepast, waaronder een houten geleiderail en wegportalen. Een bewijs dus dat het kan.” 

Tropisch bos beschermen door Duurzaam Hout te kopen – FSC Bos Kameroen.

Positieve ontwikkelingen in de markt die er voor kunnen zorgen dat hout wordt verkozen boven andere materialen in de GWW, zijn de komst van Lifecycle Analyses (LCA), Lifecycle Costs (LCC) en Total Cost of Ownershipmodellen (TCO’s), waarin de kosten en milieuaspecten van de hele levenscyclus worden meegenomen, stelt De Munck. “Ook in de ‘natte’ waterbouw is hout een interessante optie om mee aan de slag te gaan. En behalve Rijkswaterstaat hebben inmiddels ook de Rijksgebouwendienst en ProRail interesse getoond om meer hout te gaan toepassen.” Heeft u als opdrachtgever of aannemer interesse om hout toe te passen in uw project, neem dan contact op. Dan helpt de houtketen u graag verder.