De weg naar een klimaatbestendige infrastructuur

Tegen het decor van de klimaatveranderingen zijn overheden en infrabeheerders momenteel druk bezig om in het kader van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptie stresstesten en risicodialogen uit te voeren. Daarbij worden niet alleen risico’s in kaart gebracht, het is ook zaak om op weg naar klimaatbestendigheid afdoende adaptatiemaatregelen te nemen. Hoe kom je als bestuurder, beleidsmaker of beheerder tot een goede strategie die gebaseerd is op bewezen kennis?

Kennis van het water- en bodemsysteem in combinatie met lokale en regionale factoren is de sleutel om te komen tot een op feiten gebaseerde aanpak voor klimaatbestendige infrastructuur. “Met deze kennis vertalen we de stresstestresultaten naar tastbare actiepunten”, aldus Thomas Bles, expert bij kennisinstituut Deltares. “We kijken naar de ontwikkelingen op de lange termijn en wat het betekent voor het handelingsperspectief nu. We leggen de verbinding van de laatste wetenschappelijke inzichten naar de dagelijkse praktijk. Zo brachten we de impact van klimaatverandering in beeld voor het hoofdwegennetwerk van Rijkswaterstaat en maakten we de stap van risico naar handelingsperspectief voor de provinciale infrastructuur in Zuid-Holland. Maar ook met onderzoeksprojecten tot ver buiten de landsgrenzen in onder andere Albanië, Paraguay en de Dominicaanse Republiek verdiepen en valideren we onze kennisbasis.” 

Stresstesten geven infrastructuurbeheerders over het algemeen alleen inzicht in de gevoeligheid voor overstromingen, wateroverlast, droogte en hitte. Uiterst zinvol om te weten, maar pas een eerste stap, zo meent Bles. “Het wordt pas echt interessant en moeilijk nadát de gevoeligheid in beeld is. Simpelweg omdat je dan als beheerder een antwoord moet zien te krijgen op de meest uiteenlopende vragen. Wat is de impact van falen en wat zijn de meest kritieke locaties? In economische zin, maar ook qua veiligheid, milieu en imago. Wat betekent dat voor de gebruiker? Welke maatregelen zijn er nodig om de risico’s te tackelen? Wegen de baten van de maatregelen op tegen de kosten? Hoe passen maatregelen in bestaande werkprocessen?”

Om het totale risico goed in beeld te brengen, neemt Deltares dat hele spectrum aan onderwerpen en aandachtspunten in haar aanpak mee. “Alleen op die manier is het mogelijk om tot een aanpak te komen waarmee kan worden vastgesteld of bepaalde risico’s acceptabel zijn of niet”, zegt Bles. “Belangrijk is dat beheerders dit proces in dialoog met omgevingspartijen oppakken en gezamenlijk nadenken over ambities en maatregelen. Past alles nog wel in de huidige strategie of moet je je koers en ambitie misschien wijzigen? En hoe zit het met de kosten en baten? Allemaal stappen die velen nog niet helemaal scherp hebben, maar noodzakelijk zijn om stresstestresultaten om te zetten in handelingsperspectief.”