De Groote Zeesluis in Muiden kan er weer jaren tegen

In opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht rondde watercyclusbedrijf Waternet onlangs in het centrum van Muiden het groot onderhoud af van de Groote Zeesluis. Het uit 1674 daterende Rijksmonument, dat de Utrechtse Vecht verbindt met het IJmeer, draagt er in hoge mate aan bij dat de bewoners van het gebied droge voeten houden. Tegelijk geldt het kunstwerk als een markante magneet voor bewoners en bezoekers van de Noord-Hollandse vestingstad.​​​​​​

Om de monumentale blikvanger in hartje Muiden functionerend én in topconditie te houden, is onderhoud van groot belang. Op reguliere basis, maar met regelmaat ook grootschalig. Dat laatste gebeurde andermaal in de periode oktober 2018 tot en met oktober van dit jaar. “In nauwe samenwerking met diverse gespecialiseerde aannemers heeft Waternet als uitvoeringsorganisatie van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht de onderhoudsbeurt van het sluiscomplex en de brug fasegewijs laten uitvoeren”, zegt Hans van der Pal, projectleider namens Waternet. “Om de overlast voor omwonenden en de pleziervaart zoveel mogelijk te beperken, zijn zowat alle werkzaamheden in de herfst- en winterperioden verricht. Het is überhaupt geen optie om het werk te plannen in het voorjaar en de zomer. Dán namelijk is het in en rondom het complex een drukte van belang. Enerzijds vanwege de vele recreatievaarders die de sluis intensief gebruiken, anderzijds door de vele bezoekers die vanaf de nabijgelegen terrassen uitkijken op dit bijzondere kunstwerk.”

De noodzaak tot het omvangrijke onderhoud van de Groote Zeesluis heeft alles te maken met de belangrijke functie ervan: zorgen dat het achterland droog blijft. “De sluis telt drie kolken: twee schutkolken en een spuikolk”, vertelt Van der Pal. “Die laatste wordt al vanaf de bouw gebruikt om het overtollige water van de Vecht in de toenmalige Zuiderzee te lozen. Sinds een aantal decennia is de functie van de sluis echter danig uitgebreid. Omdat het water in het IJmeer in het zomerseizoen vaak hoger staat dan in de Vecht, wordt de stromingsrichting in dat deel van het jaar omgedraaid. Daardoor stroomt het water zuidwaarts vanaf het IJmeer via de Groote Zeesluis richting de rivier. Dat gebeurt met behulp van twee tolkleppen in de spuikolk. Een groot deel van het water wordt getransporteerd naar een aantal regionale natuurgebieden, waaronder het Naardermeer en de Spiegelplas bij Nederhorst den Berg.” 

De door Waternet en haar partners uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden zijn niet alleen veelomvattend, maar ook divers. “Nadat in het voorjaar van 2019 de elektrische aansturing van de sluisdeuren en de brug al was vervangen, zijn we dat najaar begonnen met de restauratie van het metselwerk en het schilderen van de diverse staalconstructies”, kijkt Van der Pal terug. “Daarnaast zijn de sluisdeuren gerenoveerd. Op twee na. Deze waren dusdanig rot dat ze vervangen moesten worden. Tijdens de vorige winter zijn alle bewegingswerken vernieuwd. Met het einde van 2021 in zicht, zijn we momenteel bezig met de controle van alle technische dossiers. Daarna volgt de overdracht aan onze opdrachtgever.”