Aquaduct Leeuwarden eerste met composiet randelementen

Voor een beter bereikbaar Leeuwarden is onder het Van Harinxmakanaal het ‘M.C. Escher Akwadukt’ aangelegd. Daarbij zijn voor het eerst randelementen van composiet gebruikt. Voor het aquaduct in de Drachtsterweg levert Advantage Composite BV composiet randelementen die de toeritten moeten verfraaien. Het bedrijf is specialist in custom-made composiet producten voor de civiele, industriële en bouwsector, waarbij het accent ligt op de weg- en waterbouw.

Advantage Composite heeft hier niet alleen oplossingen in composiet bedacht, maar ook de conceptontwikkeling, engineering, fabricage en montage van de onderdelen voor zijn rekening genomen. Directeur-eigenaar Henk Duijn: “Onze kracht is dat we zo’n traject van begin tot eind zelf kunnen realiseren. Dankzij die kennis en vaardigheden heeft Heijmans Infra, die het werk in opdracht van Provincie Fryslân uitvoert, ons de opdracht verstrekt.” 

Veel toepassingsgebieden
Composiet is een vezelversterkte kunststof met veel toepassingsgebieden. Dit is te danken aan de positieve eigenschappen zoals hoge sterkte, draagkracht, stijfheid, laag gewicht, isolerend en geleidend vermogen, vormvrijheid en een zeer lage CO₂ footprint. Daarmee is composiet duurzaam en nagenoeg onderhoudsvrij. Door die vormvrijheid kunnen er veel ontwerpen mee gemaakt worden. Mede omdat composiet prima combineert met bijvoorbeeld hout en staal, wat het monteren vergemakkelijkt.

Laatste werkzaamheden M.C. Escher Akwadukt.

Uniek in Nederland
Dat het materiaal voor de randelementen van een aquaduct is gebruikt, is uniek in Nederland. Het totale buitenoppervlak van 640 m² is verdeeld over 19 randelementen, 13 voor de zuidzijde, 6 voor de noordzijde. Daar heeft Advantage Composite veel werk voor verzet. Duijn: “In de eerste tekeningen was alles nog uitgevoerd in beton. Maar het grootste element is 53 m² en weegt 2 ton. In beton zou dit 63 ton zijn, waarmee het dus moeilijk te vervoeren en in te hijsen is. Ook het maken van halve parabolen in beton is vrij lastig. Uiteindelijk is gekozen voor het veel lichtere en vormgevingsvrije composiet, waarvoor wij de engineering hebben gedaan.”

Vervolgens moesten ook de sterkte en stijfheidsberekeningen uitgevoerd worden in relatie tot de ophangconstructie van rvs en thermisch verzinkt staal. In samenwerking met Solico is berekend of alle verbindingen en samenstellingen sterk genoeg zijn in verband met wind-, sneeuw- en grondbelasting, en het eigen gewicht. Daarbij is ook gekeken naar de materiaalkeuzes en ophangconstructies om het composiet aan de betonnen constructie van het aquaduct te bevestigen. Daarna zijn de randelementen en de stalen ophangconstructie geproduceerd en gemonteerd, inclusief het boren van de ankers. “Tot slot hebben we ook de engineering, levering en montage van het rvs-hekwerk inclusief ledverlichting langs het fietspad, en de rvs-handregels aan de randelementen uitgevoerd”, zegt Duijn. “Een project waarmee we een klein jaar bezig geweest zijn.”

Brandwerend composiet
Omdat een aquaduct als een tunnel wordt beschouwd zijn de brandeisen aan de randelementen die van de hydrocarbonbrandcurve. Dit maakte een speciale samenstelling van het composiet laminaat nodig die een temperatuur van 1100-1200 graden gedurende een uur aankan. “Deze brandwerendheid samen met alle andere voordelen maakt composiet een uitermate geschikt materiaal om in een aquaduct toe te passen”, besluit Duijn.