Opzoeken van voorspanwapening met radartechnologie

Onderdeel van de verbreding en verdiepte aanleg van de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht is de Schipholbrug. Ook die wordt vanzelfsprekend aangepakt en aan weerszijden verbreed. Om de nieuwe delen te verankeren aan het kunstwerk worden tot wel 2 meter ‘diepe’ ankers geboord in de bestaande constructie. En die mogen de voorspanwapening natuurlijk niet raken. TerraCarta werd ingeschakeld om door middel van radartechnologie de wapening in het beton in kaart te brengen om zo de positie van de nieuwe ankers te bepalen.

TerraCarta is groot geworden met het in kaart brengen van kabels en leidingen in de ondergrond. “Daarvoor maken we gebruik van allerhande detectieapparatuur”, zegt Karel Meinen, CEO van TerraCarta. “Om deze kabels en leidingen vervolgens te identificeren, wordt op die positie een sleuf gegraven. In de loop der jaren hebben we dus behoorlijk wat kennis en expertise opgebouwd in het opsporen en identificeren van kabels en leidingen. Met die ervaring en technologie zijn we ook in staat om in beton te kijken.” Als gevolg van de bollenplaatvloerproblematiek, met als dieptepunt het instorten van de parkeergarage op Eindhoven Airport, heeft TerraCarta inmiddels de wapening in tal van gebouwen doorgemeten. “Zo zijn de vloeren van de JuBi-torens aan de Turfmarkt in Den Haag (het enorme gebouw van het ministerie van Economische Zaken, red.) versterkt met 50.000 ankers, waarbij we de foutmarge van het opsporen van de bestaande wapening hebben teruggebracht naar nagenoeg nul.”

Bij het verbreden van de Schipholbrug staat bouwconsortium VeenIX, die in opdracht van Rijkswaterstaat werkt, in feite voor dezelfde uitdaging als bij de bollenplaatvloeren. “Ook hier is sprake van bestaande wapening die van buitenaf logischerwijs niet zichtbaar is en waarvan de exacte ligging niet specifiek op tekening is geduid”, weet Meinen. “Onze taak is om het voorspanstaal met een hoge nauwkeurigheid in kaart te brengen, zodat de ankers op een veilige en verantwoorde manier geboord kunnen worden. Het mooie is dat we daarvoor ‘gewoon’ onze meetinstrumenten kunnen inzetten waarmee we ook digitaal in de ondergrond kijken, oftewel de ground-penetrating radar technologie (GPR) en elektromagnetische lokalisatie (EML). Met behulp van meetantennes in een reeks aan frequenties kijken we dwars door het beton als een soort röntgen. Via hogere frequenties kunnen we de fijnmazige wapening opsporen, terwijl we op een lagere frequentie de hoofdwapening mooi in beeld krijgen. En zo maken we aan de hand van een 3D-draadmodel visueel wat er in de brug gebeurt.” 

Behalve GPR en ELM heeft TerraCarta nog andere instrumenten ingezet om de wapening van de Schipholbrug zo goed mogelijk op te sporen. “Zo hebben we met EML-apparatuur eerder al eens groutankers in kaart gebracht”, vervolgt Meinen. “De combinatie van meettechnieken bepaalt de zekerheid van hetgeen je in kaart brengt. Je wilt immers zaken kunnen controleren. Ook hebben we zowel aan de boven- als onderkant gemeten om op basis van eventuele foutmarges te calculeren. En zo wegen we tal van zaken tegen elkaar af om een oordeel te vellen over met welke nauwkeurigheid en tegen welke effort we de wapening in kaart kunnen brengen. Want hoe meer zekerheid, hoe meer inspanningen het vergt. Dat is wat wij doen: de hoogst mogelijke zekerheid nastreven. Daarnaast heeft ook de boring die gezet wordt nog een bepaalde tolerantie.” Het 3D-draadmodel dat TerraCarta genereert, wordt over de nieuw te zetten boringen gelegd voor een clashdetectie. “Op die manier geven we aan welke boring bijvoorbeeld 5 of 10 centimeter verplaatst moet worden, zodat de bestaande wapening niet geraakt wordt.”

Volgens Meinen is het de eerste keer dat een kunstwerk op een dergelijke manier wordt doorgelicht. “We wisten dat het kon en hebben er in het verleden ook wel eens mee geëxperimenteerd, maar op deze schaal was het voor ons de eerste keer. En direct ook een succes.” Wordt ongetwijfeld vervolgd!