Het belang van een bouwkundige opname en monitoring

Als aannemer ben je verplicht om -bij de bouw van een project- schade aan de omgeving zoveel mogelijk te voorkomen. Werkzaamheden als graven, heien, het trillen van damwanden en bemaling kunnen de grond instabiel maken, waardoor omliggende objecten bijvoorbeeld kunnen verzakken. Het is dan ook voor alle partijen van belang om die risico’s in kaart te brengen en vooral zo klein mogelijk te maken. Dat kan door voorafgaand aan een bouwproject een bouwkundige opname van het risicogebied te maken en tijdens de werkzaamheden te monitoren. 

Door de bouwkundige opname is vooraf de precieze staat van elk object in de omgeving duidelijk. Het geeft de aannemer tevens informatie over de risico’s van de bouwwerkzaamheden en de kans op schade. Tijdens de uitvoering van de bouwwerkzaamheden monitort de aannemer zowel de bouwkuip en -locatie als de omliggende objecten. Hij meet of alle objecten nog op dezelfde afstand staan ten opzichte van elkaar en van de omgeving. Zodra er veranderingen optreden in die metingen, kan de aannemer maatregelen nemen. “Een bouwkundige opname en monitoring zijn om vele redenen belangrijk om te doen”, zegt Barry Engelen, Adviseur Geodesie bij Topcon Positioning Netherlands.

1. De opname is de juridische basis om het project te starten;
2. De opname geeft duidelijkheid over constructieve risico’s in de bouwomgeving;
3. Opname en monitoring kunnen imagoschade voorkomen;
4. Opname en monitoring kunnen faalkosten (in tijd en geld) voorkomen;
5. Je kunt aanspraak maken op de verzekering als er toch schade ontstaat; 
6. Je bent goed voorbereid op de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). 

De noodzaak is dus duidelijk, maar hoe pak je dit aan? Hoe implementeer je de opname en monitoring in je werkprocessen? We laten zien hoe aannemer Heijmans dat doet.

“Gelukkig is de kans op grote, constructieve schade bij de meeste projecten relatief klein. Bij werkzaamheden voor grote bouwprojecten, waar de impact op de omgeving zo groot is dat er wél constructieve problemen kunnen ontstaan, is een bouwkundige opname en monitoring standaard onderdeel van ons werkproces”, zegt Robin Dullens, projectleider bij Heijmans. “Vooraf wordt er een bouwkundige opname van het risicogebied gemaakt door een opname-expert. Vervolgens wordt er een monitoringsplan gemaakt aan de hand van het ontwerp. Daar staat in wat en hoe er gemonitord moet worden en met welke frequentie. Uiteraard staan hier ook de beheersmaatregelen in, net als de grenswaardes die niet mogen worden overschreden.” Dullens legt uit dat vervolgens de monitoringsapparatuur wordt opgesteld en de meetdata naar de betrokkenen wordt gestuurd. “Wordt de signaalwaarde bereikt, dan krijgt bijvoorbeeld de projectleider een bericht dat er sprake is van veranderingen en kan de werkwijze worden aangepast. Wordt de interventiewaarde bereikt, dan moeten werkzaamheden per direct worden stilgelegd. Uiteraard doen we er alles aan om dat te voorkomen. We willen risicogestuurd en beheerst bouwen en de constructieve veiligheid van het te bouwen object én objecten in de omgeving borgen.”

Ook in Parijs is er sprake van adequate monitoring bij project Grand Paris: een megaproject voor de metro, waarbij het netwerk dubbel zo groot gemaakt wordt. Bij de bouw van maar liefst 200 kilometer aan nieuwe metrolijnen rond Parijs zullen er zo’n 20 tunnelboormachines actief zijn. Bij zo’n groot project onder een drukke stad is veiligheid van levensbelang. Cementys zet Topcon monitoringapparatuur in waarmee onder andere de aangrenzende bouw in de gaten gehouden wordt, zoals stations, tunnels, maar ook naastgelegen wegen, masten en antennes. Deze detectie-technologie merkt zelfs de kleinste beweging op zodat er indien nodig ingegrepen kan worden. Alle metingen moeten dus kloppen: daar staat of valt zo’n project mee. Nauwkeurigheid van de apparatuur is dus cruciaal: onder alle weersomstandigheden moet die worden gewaarborgd, tot op de halve millimeter nauwkeurig. De experts zorgen met de gespecialiseerde apparatuur van Topcon in Parijs voor een veilig fundament voor dit megaproject.

Topcon schreef in samenwerking met Cobouw een whitepaper over het belang van monitoring en hoe je de opname en monitoring van het risicogebied in de workflow van projecten verwerkt. Ontvangen? Check: https://bit.ly/467RLbn