Bestratingsbranche zet vol in op duurzaamheid

Hogere energieprijzen, lage rivierstanden die de toevoer van grondstoffen bemoeilijkt, de krapte op de arbeidsmarkt: een aantal van de uitdagingen waar de betonindustrie voor staat. De grootste uitdaging voor de branche is echter verduurzaming. “De bestratingsindustrie is doordrongen van het belang van het halen van de klimaatdoelen”, aldus Taco van den Broek, secretaris van Betonhuis Bestratingen. “In de hele branche worden initiatieven genomen om de CO₂-uitstoot te verlagen en de circulariteit te verhogen. En dat kan op verschillende manieren.” 

Eén van die manieren is het reduceren van het cementgehalte in het beton. “Door het gebruik van alternatieve bindmiddelen hoef je minder of zelfs helemaal geen cement meer toe te passen in beton. Dit wordt in de branche al toegepast op een aantal producten. Bestratingsproducten zijn over het algemeen van ongewapend beton, daardoor is het gebruik van alternatieve bindmiddelen makkelijker. Er hoeft immers geen rekening te worden gehouden met de constructieve veiligheid over een langere periode of gewacht te worden op opname van het type beton in een attest.” 

Een andere manier is het toepassen van gerecycled materiaal in de bestratingsmaterialen. “Daardoor kan op grondstoffen worden bespaard. Tegenwoordig kunnen percentages van 30 procent of meer secundair materiaal in het beton worden toegepast. Zelfs schoon gemaakt grind uit asfalt wordt tegenwoordig gebruikt voor de productie van bestratingsmateriaal.” 

Een CO₂-reductie kan ook worden behaald door anders te kijken naar de toepassing van bestratingsmateriaal. “Vaak heb je aan weerszijden van een straat een stoep van meer dan 1,5 meter. Je kunt je echter afvragen of aan weerszijden zo’n brede stoep nodig is, helemaal wanneer zich naast de stoep een groenstrook bevindt. Door de stoep iets minder breed te maken, hoeven minder stenen en tegels te worden gebruikt. Dat betekent eveneens een substantiële reductie qua CO₂. Maar ook hergebruik van bestratingsmaterialen is in opkomst. Door gebruikte bestrating een tweede en zelfs derde leven te geven, maak je optimaal gebruik van de bestaande tegels, klinkers en stenen. De ontwikkelingen op dit gebied worden verder uitgewerkt.”  

Kiezen voor een ander type verharding is ook een mogelijkheid. “Door de verstening van steden en hogere temperaturen neemt de kans op hittestress toe. Iedereen die op een zomerse dag in een stad loopt, kan nu het hitte-effect al merken. Gemeenten doen er goed aan om nu al te vergroenen. Naast hittestress zullen we in de toekomst ook te maken krijgen met zwaardere buien, waarbij in korte tijd veel neerslag valt. Om ons aan te passen aan deze verandering moeten we zorgen dat ons bebouwde en landelijke gebied klimaatbestendig en waterrobuust wordt ingericht. Ook steden moeten klimaatadaptief worden ingericht. De bestratingssector biedt hiervoor verschillende oplossingen. Denk aan de waterdoorlatende en waterpasserende bestrating. Het water kan langs deze stenen in de grond sijpelen. Ook de grasbetonblokken zijn hiervoor een mooie oplossing, zeker voor parkeerplaatsen die niet zo intensief worden gebruikt. Bij verschillende kantoorpanden staan sommige parkeerplaatsen het grootste deel van de week leeg. Door hier grasbetonblokken toe te passen sla je twee vliegen in één klap: je zorgt ervoor dat het water makkelijker kan weglopen, en je zorgt voor vergroening.”

Het gebruik van grasbetonblokken is natuurlijk duidelijk, maar ook bij waterpasserende bestrating kan gras in de spleten worden gezaaid. Het ziet er allemaal gewoon lekker fris en groen uit. De groei van het gras wordt alleen beperkt door het verkeer, van voetganger tot en met auto’s, die er overheen gaan. Maar er is meer volgens Van den Broek. “Je kunt natuurlijk op pleinen heel gemakkelijk perken maken met betonnen randen waarop je kunt zitten. Op de verschillende schoolpleinen is er al vaak een groene invulling vormgegeven. Ook bomen plaatsen is zinvol. Kent u ze nog de oude lanen met bomen? Dit vraagt een aanpassing van de bestrating zodat regenwater makkelijk naar de wortels van de boom kan. Om de bomen voldoende ruimte te geven zijn verschillende specials (bijzondere producten) in de branche te verkrijgen.”

De bij Betonhuis Bestrating aangesloten bedrijven zijn actief bezig met natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen. Niet alleen bij producten wordt aan duurzaamheid gewerkt. Maar de branche is ook actief om transparantie te kunnen bieden aan opdrachtgevers die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Met verschillende beoordelingsrichtlijnen en certificeringsprogramma’s werkt de branche aan transparantie om te laten zien dat we op een milieuvriendelijke, duurzame en verantwoorde manier produceren. Hiervoor heeft Betonhuis een BRL KL11002 ontwikkeld. “Met de introductie van deze Beoordelingsrichtlijn ‘Geneneren van Milieuprofielen voor betonnen infraproducten’ krijgen opdrachtgevers in de GWW-sector een praktische, uniforme toetsing in handen. Datgene wat bijvoorbeeld een gemeente voorschrijft aan milieuprofielen voor betonstraatstenen, betontegels, betonbanden, grasbetontegels, riolering en betonmortel krijgt die gemeente op de bouwplaats daadwerkelijk geleverd.”