Antwoord op spoorrechtelijke uitdagingen

Door de liberalisering van het Nederlandse spoor en het streven naar één Europese Spoorwegruimte worstelen veel partijen met spoorwegrechtelijke vraagstukken. Als onafhankelijk juridische dienstverlener in de spoorsector staat LegalRail zowel profit als non-profitorganisaties bij in trajecten waarbij kennis van het spoorrecht én van de spoorbranche ertoe doen. Een gesprek met mr. dr.  Viola Sütö van LegalRail, het enige advocatenkantoor in Nederland dat volledig gespecialiseerd is in spoorwegrecht.

Een branche in ontwikkeling

LegalRail verzorgt alle juridische diensten op het gebied van spoorvervoer. Dit beslaat een divers gebied, van eisen aan spoorvoertuigen en spoorwegondernemingen, tot de inrichting van de infrastructuur en opleiding van spoorwegpersoneel. De branche is volop in ontwikkeling. Tot rond 2000 was er in Nederland één spoorvervoerder. Nu rijden er ongeveer veertig spoorwegondernemingen op het Nederlandse net: reizigervervoerders, goederenvervoerder en spooraannemers. 

Werd het spooronderhoud traditioneel door een divisie van de NS gedaan, inmiddels is ook die markt opengebroken en zijn er verschillende spooraannemers en werkplekbeveiligingsbedrijven ‘opgestaan’.

“De toetreding gaat gepaard met veel juridische vraagstukken, onder meer omdat je met de trein niet zoals met de auto zomaar ‘de weg op’ kunt”, stelt Sütö. “Spoorpartijen, waaronder ook overheden,
krijgen met allerlei wet- en regelgeving en (contractuele) verplichtingen te maken. Spoorwegrecht is daar een wezenlijk onderdeel van en voor veel partijen een ver-van-mijn-bed-show. Op dat vlak staan wij ze met raad en daad bij.”

Toelating

Niet alleen spoorwegondernemingen, ook spoorwegmaterieel moet worden ‘toegelaten’. Door de opening van de Europese spoormarkt is het uitgangspunt dat dit materieel compatibel is, dus zonder ingewikkelde toestanden grenzen over kan. “Daaromtrent spelen veel juridische vraagstukken”, weet Sütö. “Onderdelen moeten gekeurd worden, gecertificeerd, er moet een EU-verklaring komen en een vergunning. De vergunningverlening wordt sinds kort op Europees niveau geregeld door de European Union Agency for Railways (ERA). We begeleiden bedrijven door de hele set aan toelatingseisen.” Het grote netwerk van LegalRail in de spoorsector is daarbij een pré: het advocatenkantoor biedt indien nodig een vlotte ingang bij de juiste personen en instanties.

Contractuele vraagstukken

LegalRail assisteert bedrijven verder bij het opstellen van (internationale) spoorcontracten en bij contractonderhandelingen. Sütö: “Op dit moment, waarin de wereld geraakt wordt door de corona-crisis, spelen er veel nakomingsvraagstukken: mag een dienstregeling worden ingekrompen, kan er een beroep gedaan worden op annuleringsregelingen, kan een onderhoudstermijn boetevrij overschreden worden?” LegalRail adviseert haar cliënten hierin.

Aansprakelijkheden in het spoor

Binnen het spoorwegrecht vormen aansprakelijkheidsvraagstukken een eigen onderdeel. LegalRail is betrokken bij de afhandeling van diverse schaderijdingen binnen Europa. “Daarbij kan het gaan om kleinere incidenten, zoals het openrijden van een wissel, maar ook om grote ongevallen. Een akelig voorbeeld vormt Stavoren, waar een meettrein ’s nachts door een stootjuk reed. Het is belangrijk dat deze zaken vanaf het begin ook juridisch goed worden opgepakt”, aldus Sütö.

De advocatuurlijke werkzaamheden van LegalRail worden versterkt door wetenschappelijke publicaties. Zo heeft Sütö met twee andere spoorjuristen het 900 pagina’s tellende Handboek Spoorwegrecht geschreven en doet LegalRail op internationaal niveau mee aan Rail Transport, een publicatie waarin vanuit twaalf landen verspreid over de wereld een introductie op het spoorwegrecht is verzorgd.