Al een halve eeuw deskundigheid en ervaring in tunnelventilatiesystemen

Al zo’n 76 jaar geldt NOVENCO Building & Industry als specialist op het gebied van innovatieve ventilatiesystemen. Producten die volgens de hoogste normen in moederland Denemarken worden geproduceerd en bekend staan om hun compromisloze kwaliteit. Niet alleen vanwege het hoge rendement en lage geluidsniveau. Ook qua duurzaamheid staan de producten en systemen van NOVENCO op een zeer hoog niveau. Juist dát gegeven maakt de productoplossingen van het bedrijf zo geschikt voor de Nederlandse markt, een werkgebied waar de komende decennia de nodige tunnelrenovatieprojecten op het programma staan…

De ventilatiesystemen van NOVENCO kom je over de hele wereld tegen. Ook in Nederland dus, waar het van oorsprong Deense bedrijf al sinds de jaren 70 actief is. Lag hier in de beginfase nog de nadruk op de productie van ventilatievoorzieningen voor de scheepvaart, gaandeweg verschoof het accent naar de ontwikkeling en vervaardiging van hoogwaardige tunnelventilatoren en systemen. Met als resultaat dat door de jaren heen vanuit NOVENCO Nederland een groot deel van het nationale weg- en spoortunnelbestand werd voorzien van stuwkrachtventilatoren. Onmisbare componenten die enerzijds zorgen voor ventilatie onder normale omstandigheden (ook in het geval van files) en anderzijds in het geval van calamiteiten, zoals brand. Bij de eerste toepassing wordt de tunnellucht in de rijrichting geventileerd via het stuwdrukprincipe. In het andere geval zorgen de tunnelventilatoren ervoor dat mensen de tunnelbuis snel en veilig kunnen verlaten door vluchtwegen rookvrij te houden.

Het Nederlandse landschap herbergt behoorlijk wat onderwatertunnels en landtunnels. Kunstwerken waarvan een groot deel op relatief korte termijn wordt onderworpen aan een grondige opknapbeurt, zo blijkt. “In de aankomende 10 tot 15 jaar worden in Nederland meer dan twintig tunnels gerenoveerd”, aldus Ruud van Beek, algemeen directeur van NOVENCO Nederland, dat vanuit Bergschenhoek met circa 35 medewerkers de vaderlandse markt bedient. “Niet raar dus dat we onszelf, als een betrouwbare partner voor nieuwbouw én renovatie van tunnels, samen met onze opdrachtgevers vooral op die discipline gaan richten. Een discipline die qua invulling totaal anders is dan het plegen van nieuwbouw. Zeker als het gaat om het al dan niet vervangen van bestaande apparatuur en systemen door nieuwe, duurzamere componenten. Díe specifieke materie leidt nogal eens tot discussie. Want wanneer doe je het goed? Aan de ene kant willen we allemaal heel graag hergebruiken en circulair bezig zijn. Maar je streeft er ook naar dat nieuw aangebrachte techniek duurzaam is, lang mee gaat en een geringe CO₂-footprint heeft. Als participant van het COB, het Centrum voor Ondergronds Bouwen (zie ook www.cob.nl), voeren we met onze opdrachtgevers en andere marktpartijen met regelmaat hierover de dialoog en proberen we samen tot oplossingen te komen. Daarnaast leveren we als deelnemer aan diverse werkgroepen een bijdrage aan de gaande discussies over duurzaamheid, circulariteit, energie-efficiency en hergebruik van materialen. We hebben volop oog voor de wereld van morgen. Daarbij maken we gebruik van ons archief, dat zeer waardevol materiaal en informatie bevat over de ventilatiesystemen van veel tunnels die sinds de jaren 70 in Nederland zijn gebouwd.”

In de meeste landen zijn bergtunnels met een rond tunnelprofiel de norm, maar in Nederland komen we voornamelijk onderwatertunnels en landtunnels tegen met een rechthoekig profiel. Die specifieke vorm zorgt ervoor dat ook de ruimte om ventilatoren in een bestaande tunnel aan te brengen een stuk beperkter is. “Vandaar ook dat we een serie ruimtebesparende rechthoekige designventilatoren met een minimale inbouwhoogte hebben ontwikkeld”, legt Van Beek uit. “Deze vinding levert in vergelijking met een ronde ventilator niet alleen een hoogtebesparing van 20 centimeter op, ook het rendement ervan is een stuk hoger. De ventilatoren zijn zeer efficiënt, waardoor je meer stuwkracht per kilowatt kunt genereren.” En wat verder vermeldenswaardig is: door deze hoogtebespaarders te gebruiken, kan ook volstaan worden met een kleinere plafondhoogte. Iets dat resulteert in enorme kostenbesparingen tijdens de bouw van de tunnel. Over duurzaam werken gesproken… Verder ontwikkelde NOVENCO de ZerAx^®, de meest efficiënte ventilator ter wereld. Dit innovatieve ZerAx^®-ontwerp is ook toegepast op de ingangsventilatoren van tunnels, waardoor ze maar liefst 20% efficiënter zijn geworden. 

Gecertificeerd ventilatiesysteem voor een groenere en veiligere wereld 
Met het ZerAx^® RWA-ventilatorsysteem met frequentieregeling geeft NOVENCO het antwoord op de vraag naar efficiëntere, duurzame (tunnel)ventilatiesystemen. In de vorm van onder meer de ZerAx^® HT, ’s werelds meest efficiënte en stilste gecertificeerde toerengeregelde RWA-ventilator, zet het bedrijf wederom een nieuwe stap richting een groenere en veiligere wereld. “De EN 12101-3:2015-certificering staat in het geval van brand het gebruik toe van toerengeregelde RWA-ventilatoren”, aldus Van Beek. “Daartoe dient de RWA-ventilator in combinatie met de toegepaste frequentieregelaar bij hoge temperatuur door een onafhankelijke instantie te worden getest en gecertificeerd. Dat is gebeurd. De volledige range van betrouwbare, energiezuinige ZerAx^® axiaalventilatoren van NOVENCO zijn door de MPA in Braunschweig getest én gecertificeerd als RWA-ventilatoren in combinatie met Danfoss VLT^® frequentieregelaars.”

De belangrijkste kenmerken van NOVENCO-tunnelventilatoren: 
Niet-omkeerbare of 100% omkeerbare uitvoeringen
Geteste en gecertificeerde rookbeheersingssystemen tot 400 °C gedurende 2 uur
Hoge efficiëntie en lage geluidsniveaus
Speciale deflectoren voor een optimaal rendement van de installatie
Hoge stuwkracht bij minimale inbouwhoogte

Een welkom totaalpakket
Tijdens de realisatie van de optimale tunnelventilatieoplossing biedt NOVENCO een compleet pakket services.
Ontwerp van tunnelventilatie- en rookbeheersingssystemen
Deterministische en probabilistische systeemberekeningen voor risicoanalyse
Projectspecifieke productafstemming
Projectbegeleiding van ontwerp tot overdracht aan de klant
FAT (Factory Acceptance Test), SAT (Site Acceptance Test) en luchtzijdig ondersteunen bij de inbedrijfstelling van het systeem

Praktijkcase
Ruimtegebrek, minder onderhoud in de tunnel, levensduur en geluid: het waren allemaal pijn- en aandachtspunten bij het renoveren van de tunnelventilatie van de A73-tunnels Roer en Swalmen. Het belangrijkste doel tijdens dit project was om geen of een minimaal aantal ventilatoren in de tunnel te plaatsen, teneinde aanrijschade te voorkomen. De ideale oplossing werd gevonden via de plaatsing van ventilatoren bij de ingang en ventilatoren bij de uitgang voor omkeerbaarheid. 
Doordat de toegepaste NOVENCO ZerAx^® ingangsventilatoren 20% meer stuwkracht per kilowatt genereren, kan met een kleinere diameter toch voldoende stuwkracht geleverd worden binnen het vermogensplaatje. Om een levensduur van 30 jaar te kunnen garanderen, zijn de ZerAx^® ingangsventilatoren vervaardigd uit RVS 316 L. Tevens is de recyclebaarheid van de ZerAx^® 98% (dit is door Stena Recycling vastgesteld en gerapporteerd). Het resultaat: in samenwerking met Croonwolter&dros heeft NOVENCO een passende en duurzame oplossing kunnen bieden voor de renovatie van de A73-tunnels Roer en Swalmen.