Bronbemaling in al zijn facetten

De A24 Blankenburgverbinding ligt voor een groot deel onder het maaiveld en de Maasdeltatunnel op ruim 30 meter diepte, op de bodem van het Scheur. De expertise van Henk van Tongeren Water & Techniek is ingeschakeld om de bouwkuipen beheerst en veilig te kunnen ontgraven. Op het project zijn dan ook vrijwel alle mogelijke vormen van bronbemaling toegepast. 

De Blankenburgverbinding is voor ons een zeer interessant project, begint Han Boonman, projectleider bij Henk van Tongeren Water & Techniek. “Zo hebben we opdracht gekregen voor het uitvoeren van een proefbemaling op diverse punten bij zowel de Hollandtunnel als de toeritten naar de Maasdeltatunnel. Daarvoor zijn de nodige peilbuizen en bronnen geplaatst om het ontwerp van de bronbemaling te bepalen. De uitdaging zat hem vooral in de toeritten naar de Maasdeltatunnel.”

De toeritten naar de Maasdeltatunnel worden gebouwd in twee bijna identieke bouwkuipen, bestaande uit verschillende compartimenten. “De diepste compartimenten tegen vaargeul het Scheur aan, liggen op 28 meter minus N.A.P. Dat is vanaf het maaiveld gerekend ongeveer 33 meter diep”, verduidelijkt Boonman. “Het idee van bouwconsortium BAAK was om de compartimenten tot 15 meter minus N.A.P. in den droge te ontgraven. Hiervoor hebben wij de bronbemaling mogen verzorgen. En daarvoor hebben we diverse technieken ingezet, gaande van spanningsbemaling en retourbemaling tot freatische bemalingen en horizontale drainbemaling.”

Henk van Tongeren Water & Techniek heeft de spanningsbemaling uitgevoerd door middel van deepwellbemaling. “In de geboorde bronnen zijn vervolgens onderwaterpompen gehangen om het spanningswater weg te pompen. Dit water werd gedeeltelijk geloosd op het open water in het Scheur en een gedeelte werd geloosd op ons gepatenteerd DSI-infiltratiesysteem.” Daarmee maakt Boonman direct het bruggetje naar de volgende bronbemalingstechniek: de retourbemaling. “Een gedeelte van het water werd terug (retour) de grond ingepompt, zodat het grondwaterniveau op peil bleef. Daarvoor zijn op tactische plaatsen bronnen geboord om het water te infiltreren. Voor het transport van al dit water zijn ettelijke kilometers aan HDPE-leidingen gelegd van Ø100 tot maximaal Ø400 mm.” 

Om het water uit de bovenste zandlagen (freatisch water) te pompen, zijn er ook freatische bemalingen uitgevoerd door middel van filterbemaling met zwaartekrachtfilters. “Hier geldt de wet van de grote getallen met alleen al aan de zuidzijde ongeveer 1.200 meter aan filterbemaling. Met daarop enkele tientallen elektrische plunjerpompen in combinatie met enkele doorpomp/opjaagunits om het freatische water over grote afstanden te kunnen verpompen. Al met al dus voor ons een omvangrijk en zeer interessant project, gezien de vele facetten van bronbemaling die hier ingezet zijn.”