Sinds de opening afgelopen juni van gemaal De Poel in ’s-Heer Abtskerke zijn er al meer dan 50.000 vissen door de vislift gezwommen. Een unicum, volgens Rutger Schrijer van Vislift. “Nog niet eerder hebben we bij een vispassage in zo’n kort tijdsbestek zoveel vissen geteld. Dankzij de camera en AI kunnen we niet alleen vissoorten identificeren, maar krijgen we ook een goed beeld van de waterkwaliteit.”
“We hebben twee soorten vismigratiesystemen”, legt Rutger uit. “Eén specifiek voor stuwen en één van gemalen. Vissen zwemmen van nature tegen de stroom in, stroomopwaarts. Bij een stuw ligt het water waar de vissen naar toe willen hoger. Daar kun je de vissen door de vispassage heen leiden zonder dat er een pomp nodig is. Bij een polderboezemgemaal, zoals gemaal De Poel, ligt dat anders. In de hoger gelegen boezem zwemmen de vissen. Wil je de vissen naar de polder laten zwemmen via een verbinding, dan zouden ze met de stroom mee zwemmen, het water in de polder staat immers lager. Dat werkt dus niet. Wij hebben hier onze Vislift Up ingezet dat water van de polder naar de boezem pompt. Zodoende creëer je een lokstroom in de boezem. De vis merkt vervolgens deze lokstroom op en zwemt tegen de stroom in, door een buis naar beneden waarna hij in de lager gelegen polder terechtkomt.”
Kenmerkend voor het Vislift Up-systeem is de ronde vorm, dat het werkt volgens het sluisprincipe en creëert een continue lokstroom aan de zijde van beide peilgebieden. “De Vislift Up is compact en daardoor makkelijk inpasbaar. Dat maakt het met name voor polderboezemimmigratie geschikt”, licht Rutger toe. “Onze visliften zijn bovendien voorzien van sensoren. Deze monitoren niet alleen de vismigratie maar tevens de watertemperatuur, vervuiling en eventuele blokkades. Op de plekken waar de Vislift al langer in gebruik is, zien we een herstel van de natuur. In de Linge hebben we bijvoorbeeld zeven visliften geplaatst. Dankzij de monitoring zien we nu vissoorten die hier voorheen niet voorkwamen waaronder de barbeel.”
Bij gemaal De Poel is Vislift al in het ontwerptraject betrokken. “Samen met Waterschap Scheldestromen en Van Boekel Bouw & Infra hebben we specifiek naar de situatie en wensen gekeken. Zo was de nadrukkelijke wens om de bestaande kokers te gebruiken. De vislift sluit aan op deze kokers.” Door heel Nederland plaatst Vislift haar systemen, in totaal zijn er al zo’n 70 visliftsystemen geplaatst. Wat bijzonder is aan gemaal De Poel is dat ze nog nooit zoveel vissen hebben gemonitord, ruim 50.000, in nog geen 6 maanden. “Paling, karpers, stekelbaars, blankvoorn, glasaal, alles zien we voorbij komen. Dit was echt een locatie waar vismigratie hard nodig was. Met name de glasaal is interessant omdat het slecht gaat met deze soort.”
Ook in de wereld van vismigratie doet AI (artificial intelligence) zijn intrede. “Wij maken nu foto’s en filmpjes van de vissen. Dit beeldmateriaal willen we gaan analyseren met AI. Dan kunnen we nog specifiekere data verzamelen. Wij zijn namelijk één van de weinige partijen die onderwaterdata verzamelen. Zo krijgen we een goed beeld van wat er in Nederland onder water gebeurt. Deze data is belangrijk om nog beter de waterkwaliteit te monitoren en een beeld te krijgen in welke soort oplossingen je het beste kunt investeren om de visstand in het algemeen, maar ook specifiek gericht op een soort als de glasaal, te bewaken.”