Ons spoorwegennet is dichtgegroeid en op dit moment nog onvoldoende concurrerend als alternatief voor weg en water. Daar ondervindt met name de sector voor goederenvervoer hinder van. Het gevolg is dat bedrijven uitwijken naar regulier wegtransport, hetgeen meer gevaar oplevert en niet bijdraagt aan een duurzamere wereld.
Om de concurrentiepositie te verbeteren en meer duurzaamheid te creëren, heeft de spoorgoederensector (en ook ProRail) een ambitieus doel voor ogen: tot 45 procent meer goederen per spoor vervoeren in 2030. Het is ProRail menens, blijkt uit een gesprek dat we mochten hebben met John Voppen, directeur Operatie bij ProRail.
Goederenvervoer en reizigersvervoer zijn niet te vergelijken met elkaar
“Het is de eeuwige spagaat waarin we zitten. Goederenvervoer en reizigersvervoer hebben gemeen dat ze hetzelfde spoor gebruiken, maar daar houdt dan ook elke vergelijking op”, opent Voppen het gesprek. “Bij reizigersvervoer denken we in gemiddelden. Je kunt reizigerstreinen een jaar van tevoren inplannen. Goederenvervoer daarentegen is zeer dynamisch, ritten worden soms een dag van tevoren ingepland. Beide markten groeien echter, aan ons is nu de dankbare maar zeer uitdagende taak om voor meer capaciteit te zorgen. En dat gaan we doen ook.”
John Voppen, directeur Operatie bij ProRail. (Beeld: ProRail – Maarten Kleingeld)
Verregaande digitalisering ontsluit een wereld aan nieuwe mogelijkheden
Voppen is zeer gedecideerd om de plannen van ProRail een succes te laten worden. “Er is een aantal zaken enorm van belang om tot deze capaciteitsvergroting te komen. Enerzijds zullen we moeten omschakelen naar volledig digitaal werken en anderzijds zijn we aangewezen op samenwerking binnen de gehele transportsector die gebruik maakt van het spoor. Gelukkig staan we niet alleen en zijn partijen zoals bijvoorbeeld de havenbedrijven Rotterdam en Amsterdam drijvende krachten achter de uitwerking van de plannen. Zij staan voor het enorme belang van de BV Nederland dat gepaard gaat met onze plannen. We zullen een andere mindset moeten hebben, we moeten weten wat de verladers op de verlanglijst hebben staan en exact kunnen aangeven welk product we gaan leveren aan hen. We zullen onze dienstverlening naar goederenvervoerders steeds verder verbeteren. Bijvoorbeeld door langere treinen (740 meter) mogelijk te gaan maken.”
Het is geen sinecure. Het toverwoord om de plannen ten uitvoer te kunnen brengen, is CAPACITEIT. Op langere termijn gaat ERTMS, ofwel European Rail Traffic Management System zorgen voor meer mogelijkheden qua capaciteit. “Het huidige systeem van beveiliging, ATB (automatische trein beïnvloeding) werkt goed, maar is achterhaald en zit op zijn maximale capaciteit. In de komende decennia gaan we ATB vervangen door EMRTS, de internationale standaard voor treinbeveiliging. We gaan dus van koperleiding naar de Cloud. Op korte en middellange termijn zijn, naast genoeg infrastructuur en beschikbaarheid, digitaliseren, naadloze samenwerking in de sector en een mindset change naar goederen essentieel, om tot de beoogde groei te komen. We gaan havenlogistiek aan treinlogistiek koppelen, door de systemen met elkaar te verbinden. Wet- en regelgeving zullen mee moeten gaan in het nieuwe denken. We zitten fysiek al over de grens, om treinen op te vangen en door te leiden naar Nederland. Met name infrastructureel zal er gewerkt moeten worden aan beter en meer spoor, aan bruggen et cetera, een betere benutting van de Betuweroute door onder andere een goede verbinding tussen de Betuweroute en de Noordelijke grensovergangen. De kwaliteit van onze kritieke infra voor goederen, zoals de havenspoorlijn in Rotterdam wordt de komende jaren flink verhoogd.”
Emplacement Kijfhoek, gezien vanaf viaduct Munnikensteeg.
De hand in eigen boezem steken
Het draagvlak is breed, zowel nationaal als internationaal. “De voordelen spreken voor zich. Door zo te gaan werken gaat de concurrentiekracht van spoorgoederenvervoer omhoog, zal de prijs per container omlaaggaan. Want de grote groei de komende jaren komt van containers. Zo vormt het spoorgoederenvervoer een excellente modaliteit, die volume van weg en water kan overnemen. Ondanks dat ProRail een echte ‘karrentrekker’ is, steken we toch de hand in eigen boezem. Er valt veel te verbeteren en wij sluiten onze ogen daar nooit voor. We zullen de komende jaren extra capaciteit inzetten om die verbetering te realiseren”, zegt Voppen tot besluit.