Elektrisch rijden met de auto moet standaard worden, maar of dat ook bij bouwmaterieel gaat lukken? Volledige elektrisch aange­dreven mini- en midigravers, compacte wielladers, bestelauto’s, verreikers en middelgrote trucks zijn er inmiddels al, maar bij de grotere machines en trucks is het een ander verhaal. Die vragen om kracht en uithoudingsvermogen en dat zit er nog altijd niet voldoende in de beschikbare accu’s.

Pon Equipment uit Almere heeft aan dealers, klanten en vakpers de eerste volledig elektrisch aangedreven Caterpillar gedemonstreerd. Het gaat om een omgebouwde 25 tons rupsgraafmachine van het type Cat 323F, die na de elektrificatie de toevoeging Z-line heeft gekregen.

Prijzenswaardig initiatief
Dat Caterpillar het in samenwerking met Pon Equipment nu probeert met een ongeveer 25 ton zware rupsgraafmachine valt zonder meer te prijzen. Tijdens een ‘sneak preview’ op de Pon-vestiging in Almere zag het publiek de 323F Z-line daadwerkelijk in actie en het moet gezegd worden, dat viel niet tegen. De machine draait met hetzelfde gemak als de dieselversie en degenen die hem ter plekke even mochten uitproberen zijn vol lof. Dat belooft wat voor de toekomst, want de 323 uit de nieuwe F-serie Next Gen graafmachines is de eerste in een groeiende reeks te elektrificeren machines. De Z van Z-line staat overigens voor ‘Zero emissie’.

Drie en een halve ton aan batterijen maakt het een kostbaar geheel
De 323F Z-line is in Noorwegen ontwikkeld, bij Pon in Oslo. Het voor praktijktesten gebruikte prototype dat naar Almere werd overgebracht, ziet er van buiten uit als een gewone graafmachine. De enige verandering zit onder de motorkap, waar de dieselmotor en het uitlaatsysteem zijn vervangen door een tweetal elektromotoren en grofweg zo’n 3,5 ton aan batterijen. Het zijn grote en krachtige Li-ion batterijen uit de maritieme sector en ze deden de prijs van de elektrische versie pijlsnel omhoogschieten tot maar liefs € 620.000,-. Volgens Pon Equipment is dat globaal drie keer de prijs die momenteel voor de dieselversie wordt betaald.

Erik Sollerud laat zien wat er nu onder de motorkap zit.

Lagere kosten
Volgens de zeer nauw bij de ontwikkeling betrokken Erik Sollerud, managing director van Pon Equipment Norway, moeten de hoge aanschafkosten gedeeltelijk worden terugverdiend door de fors lagere brandstofkosten en het geringere onderhoud. “Stel je draait 10.000 uur met de elektrische 323F, dan bespaar je al snel zo’n € 120.000,- aan diesel.” Hij verwacht dat het voordeel nog groter wordt naar mate het prijsverschil tussen dieselbrandstof en elektrische stroom groter wordt. Dat laatste ligt wel in de lijn van de (politieke) verwachting.

Ander onderdeel van het terugverdienmodel is het van concurrenten winnen van aanbestedingen bij grote opdrachten binnen milieuzones e.d.

Het motto is duidelijk: op weg naar de nul emissie.

Stopcontact zorgt voor minimaal vijf uur operationele tijd
De batterijen van de 323F Z-line opladen duurt onder normale condities (230 volt) enkele – bij voorkeur nachtelijke – uren. Dat is voldoende voor 5 tot 7 uur continu werken. Snelladen kan ook (400 of 1000 volt) en dan is een half uurtje lunchtijd voldoende voor de rest van de dag.

Om de grote en zware batterijen een plekje te kunnen geven is niet alleen de dieselmotor weggehaald, maar werd het 6000 kg zware ballastblok vervangen door een stalen versie die minder dan de helft weegt en veel minder ruimte inneemt. 

Verder verkennen
Zoals gezegd, van buiten ziet de machine er niet anders uit dan de dieselversie en ontbreken alleen het uitlaatpijpje en het luchtfilter. Met groene stickers wordt aangegeven dat het om een eco-versie gaat. En uiteraard zullen de eerste versies duidelijk het opschrift Z-line krijgen. Er worden er momenteel vijf gebouwd en er zitten er nog meer in de pijplijn. Pon Equipment en Caterpillar zijn tevens aan het verkennen, welke andere machines vrij snel elektrisch zijn te maken. Te denken valt aan andere Next Gen graafmachines, de compacte wielladers, bij voorkeur ook een bandengraafmachine en uiteraard de kleinere graafmachines. Want voor alle machines die moeten gaan werken in steden, tunnels of binnen gebouwen is een elektrische aandrijving de meest voor de hand liggende optie.