Hedendaagse vraagstukken die de nodige uitdagingen met zich meebrengen en vragen om innovatieve, werkende oplossingen zijn digitalisering, duurzaamheid, energietransitie en klimaatadaptatie. Advies- en ingenieursbureau Lievense heeft in haar dienstverlening deze vier actuele thema’s centraal staan. Tegenwoordig wordt de waarde van een project en onderneming medebepaald door de mate van duurzaamheid. Lievense streeft ernaar om een bijdrage te leveren aan duurzame oplossingen voor infra-, bouw- en milieuvraagstukken en heeft zichzelf duurzaamheidsambities opgelegd.

Lievense is bij meerdere projecten betrokken (geweest) op verschillende niveaus waarbij circulariteit een belangrijke rol speelt. In Friesland en Groningen is onder meer gewerkt aan de volgende projecten waarbij is gestreefd naar het opnieuw gebruiken van (bouw)materialen.

Gemaal Fallingabuorren in Ferwoude
Wetterskip Fryslân is verantwoordelijk voor het waterbeheer in de provincie Friesland en het Groninger Westerkwartier. In opdracht van Wetterskip Fryslân heeft Lievense een studie uitgevoerd naar het gebruik van bestaand beton in een nieuwe betonconstructie. Het resultaat van deze studie is onder andere de ontwikkeling van een stroomschema om het toegestane percentage hergebruik betongranulaat per object te bepalen. In dit schema staat vermeld aan welke eisen het betongranulaat moet voldoen en wat de gevolgen zijn. Er wordt onderscheid gemaakt in het hergebruiken van nog te slopen betonconstructies die gebruikt worden voor het nieuwe betonmengsel én het toepassen van betongranulaat in het betonmengsel. De kennis is toegepast bij het project gemaal Fallingabuorren, waarbij een bestaand gemaal is gesloopt en het beton vervolgens is hergebruikt in de nieuwe betonconstructie. 

Het effect van het toepassen van betongranulaat in plaats van ‘normaal’ toeslagmateriaal, wordt sterk bepaald door de hoeveelheid. Bepalend voor de maximale hoeveelheid betongranulaat zijn de specifieke prestaties die aan het beton worden gesteld. Bijvoorbeeld de sterkte-, milieu-, en consistentieklasse en de toepassing. Voor het behalen van de circulaire doelen heeft Lievense zowel het voorlopig ontwerp, definitief ontwerp als bijhorende RAW bestek opgesteld. Het gemaal is in 2018 gerealiseerd door Oosterhuis BV uit Nijeveen.

Gemaal Fallingabuorren Ferwoude.

Brug Aldwaldmersyl in Oudwoude
Voor gemeente Noordoost Friesland heeft Lievense een studie uitgevoerd naar de toepassing van een tweedehands brug in samenwerking met OHPEN Ingenieurs, Farsk Architecten en Hogeschool NHL Stenden.

De Aldwaldmersyl is een oude sluis in de Wâlddyk, een slaperdijk ten noorden van Kollum in Noordoost Friesland. De bestaande brug is aan het eind van zijn levensduur en heeft onvoldoende draagvermogen voor het hedendaagse verkeer. Voorkeur ging uit naar een circulaire oplossing, namelijk het benutten van een tweedehands brug. Het valdeel van een oude brug uit buurtschap Ritsumasyl werd mogelijk geschikt geacht om de brug aan de Wâlddyk in Oudwoude te vervangen.

Het idee om een oude brug te hergebruiken, ontstond uit een innovatieve samenwerking tussen de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven. Betrokken partijen bij dit project waren advies- en ingenieursbureau Lievense, DDFK Gemeenten, NHL Stenden, FARSK, Koninklijke Oosterhof Holman en OHPEN Ingenieurs betrokken. Alle betrokkenen zagen de noodzaak in van het hergebruiken van schaarse middelen en het doorbreken van traditionele samenwerkingsvormen.

Het haalbaarheidsonderzoek, dat inzicht geeft in de wijze waarop het vernieuwen van de brug in Oudwoude tot stand komt, werd met een positieve conclusie afgesloten. Vervolgens werd een inpassingsplan opgesteld waarin alle stappen van de plaatsing van de brug uitgebreid beschreven zijn. Achteraf bleek dat het tweedehands brugdek chroom-6 bevatte wat uiteindelijk heeft geleid tot het niet benutten van dit brugdek. De bestaande brug wordt grotendeels gehandhaafd. Lievense verzorgt hierbij de begeleiding van het constructief ontwerp.

Dit project heeft aangetoond dat het mogelijk is om op relatief korte termijn duurzame initiatieven in de praktijk te brengen. De focus in dit project lag op het doel en minder op mogelijke obstakels, eenvoudigweg omdat de obstakels vooraf nog niet bekend waren. Met het project ‘Tweedehands brug Aldwaldmersyl’ heeft het projectteam laten zien dat zij vooroplopen als het gaat om het hergebruiken van grote bouwmaterialen. 

Bestaande brug Aldwaldmersyl. (Beeld: Vliegend.nl BV)

Amalia tunnel Julianaplein te Groningen
In 2008 is het Julianaplein in Groningen gereconstrueerd. Hierbij is onder meer de Amaliatunnel speciaal voor fietsers en voetgangers gebouwd. Binnen het D&C contract is de Amaliatunnel destijds door Lievense ontworpen in prefab elementen die middels naspanning aan elkaar zijn gekoppeld. 

Met de komst van de zuidelijke ringweg in Groningen dient de Amaliatunnel te worden verwijderd. Met de kennis van nu leent het ontwerp zich prima voor hergebruik. Gezien de geringe leeftijd van de tunnel zal deze worden gedemonteerd en op een andere locatie binnen de gemeente Groningen worden hergebruikt. 

In de nieuwe situatie is het niet meer mogelijk de tunnelelementen op de oorspronkelijke wijze te koppelen en de waterdichtheid te garanderen. Daarom is gekozen voor aanleg boven de grondwaterstand op een (onderheide) betonvloer. Het haalbaarheidsonderzoek van het hergebruik van de tunnel wordt momenteel uitgevoerd door Lievense.