Milieukostenramingen: de sleutel tot duurzaam ontwerpen

Het eerder uitvoeren van milieukostenramingen, bijvoorbeeld al in de initiatief- en ontwerpfase heeft een aanzienlijke impact op de Nederlandse duurzaamheidsambities. Door in een vroeg stadium inzicht te krijgen in de CO₂- en stikstofuitstoot, kunnen projecten al vanaf de start worden ontworpen met duurzamere keuzes. Aan het woord is Michiel Banus, Cirkel Lead CIVIEL/CALC bij softwarebedrijf Bakker&Spees. Met deze innovatieve calculatietool maak je snel een milieukostenraming, maar de software biedt nog veel bredere toepassingsmogelijkheden voor standaardisatie en efficiëntie in calculaties.

Meer dan 1.100 organisaties in de bouw- en energiesector werken dagelijks met de modules CALC, CIVIEL en VISI van Bakker&Spees. “CALC is een relatief nieuwe oplossing die twee jaar geleden is ontstaan uit CIVIEL”, zegt Michiel. “In tegenstelling tot CIVIEL is CALC niet gebonden aan de RAW-systematiek, maar volledig vrij configureerbaar. We merkten dat organisaties behoefte hebben om de calculaties naast hun reguliere RAW-calculaties verder te professionaliseren. Ze vertrouwen nu op foutgevoelige Excel-bestanden die van collega naar collega worden gekopieerd en vaak met verouderde data werken.” Met CALC kunnen eenvoudig velden worden toegevoegd of standaard rekenmodellen en sjablonen worden aangepast. “Een productspecialist zorgt voor de configuratie, waardoor het geen maatwerktraject is maar wel volledig op maat functioneert.”

Quick scan

Als je echt iets wil veranderen in de wereld en impact wil maken op duurzaamheidsvlak, dan moet je daar in de ontwerpfase al mee beginnen, vindt Michiel. “De huidige toepassing van MKI-berekeningen in de inkoopfase komt namelijk te laat om een substantiële impact te maken, want dan heb je ontwerptechnisch al de keuze gemaakt met welke producten en uitvoeringsmethodes je gaat werken. Je moet het dus naar voren halen, zelfs nog voordat er een contract ligt. Met CALC bieden we de mogelijkheid om in het voortraject al een meer weloverwogen beslissing te nemen, met maximale winst voor zowel het milieu als de kosten. En dat doen we niet aan de hand van de Milieukostenindicator (MKI), maar met een quick scan op de CO2-uitstoot, dat is immers de belangrijkste component van de MKI. In het calculatiemodel voegen we een aantal kolommen toe, zoals de historische en actuele CO2-waarde per element. Op basis daarvan kun je al in een vroeg stadium een aantal varianten doorrekenen en perfect inzichtelijk maken wat de meerkosten zijn van een duurzamere keuze.”

Gestandaardiseerd

Met CALC maak je dus snel een effectieve budgetraming vanuit duurzaamheidsoptiek, zonder dat je met een aparte MKI-berekening aan de gang moet. “Het resultaat is een kostencalculatie met CO2-berekeningen erin en een doortelling op de totale CO2-waarde. In CALC bevinden zich een aantal sjablonen van traditionele GWW-calculaties en -sjablonen die als CIVIEL reageren, maar ook sjablonen voor SSK-ramingen en VO/DO-ramingen. Het is dus heel vertrouwd voor veel partijen. Groot voordeel is bovendien dat iedereen in de organisatie met dezelfde uitgangspunten en brongegevens aan de slag gaat, allemaal op een vooraf gedefinieerd sjabloon. Je kunt dus geen zaken vergeten. Bovendien heb je een vastlegging van je raming die ook vijf jaar later nog voor iedereen te begrijpen is en toegankelijk is. Wij zorgen ervoor dat informatie op een gestandaardiseerde manier wordt vastgelegd en CALC dwingt je tot een gestandaardiseerde manier van werken. In tegenstelling tot een budgetraming in Excel, een programma dat vandaag de dag nog veel wordt gebruikt voor dit soort ramingen, kun je geen formules kapot maken of bladen wissen.”

Artificial Intelligence 

CALC heeft overigens een nog veel breder toepassingsbereik en is bijvoorbeeld ook geschikt voor complexe projecten, dashboards en het modelleren van verschillende scenario’s. De software is bovendien uitermate gebruiksvriendelijk. “Als je ervaring hebt met calculeren in de GWW, kun je er bij wijze van spreken morgen al mee aan de slag. We hebben de software heel simpel laten ogen, ondanks dat je er ook heel complexe berekeningen mee kunt uitvoeren.” En dat is volgens Michiel belangrijk richting de toekomst. “Al 20 jaar calculeren we in de GWW op nagenoeg dezelfde manier, maar we staan aan de vooravond van een revolutionaire verandering. Met de inzet van Artificial Intelligence krijgen ramingen een veel sterker voorspellend vermogen. De komende jaren gaan we hier echt de voordelen van ervaren”, verwacht Michiel. Hij voegt toe dat hij nog niets concreets kan onthullen over wat dit betekent voor de software-oplossingen van Bakker&Spees. Wordt ongetwijfeld vervolgd.”

Vragen? Het team van Bakker&Spees staat klaar op stand 6.402 op InfraTech 2025. 

Michiel Banus, Cirkel Lead CIVIEL/CALC bij Bakker&Spees

Michiel heeft meer dan 20 jaar ervaring in de grond-, weg- en waterbouw en energiesector. Hij kent de uitdagingen en dynamiek van deze markten van binnenuit en heeft een scherp oog voor innovatieve oplossingen. Als bedenker van CALC heeft hij een duidelijke visie op de toekomst van calculaties, waarbij duurzaamheid, standaardisatie en efficiëntie centraal staan.