Scharnierend ‘groen’ betondeken 

Het scharnierend betondeken van Verkalit-blokken op de Lauwersmeerdijk tussen de Peasumer Lannen en de Cleveringsluizen (provincie Friesland) krijgt een vervolg in Groningen op het project dijkversterking Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat. Want ook waterschap Noorderzijlvest kiest voor dit inventieve concept dat zijn meerwaarde in Duitsland al vele decennia bewijst. Door het unieke hol- en dolsysteem is de stabiliteit geborgd, en kan het pakket zelfs meebewegen met het profiel van de dijk. De natuur vindt bovendien zijn weg tussen de blokken, zodat uiteindelijk een mooie groene dijk ontstaat.

In tegenstelling tot de gebruikelijke dijkbekleding met betonzuilen, is Verkalit juist géén zuil maar een interlock-systeem, zegt Hans Kamminga van LBN Betonproducten. “En dat laatste is juist de kracht van Verkalit.” Hij verduidelijkt een en ander met een voorbeeld. “Bij een normale betonzuil van welke fabrikant dan ook, wordt de stabiliteit gerealiseerd door split tussen de blokken in. Bij een storm bestaat de kans dat het split uitspoelt. Daarmee komt de stabiliteit van de dijk in gevaar. Na elke storm moet de dijkbekleding dus gecontroleerd worden en eventueel aangevuld met split. Met Verkalit heb je dit probleem niet, omdat de stabiliteit wordt verkregen door het hol- en dolsysteem dat in elkaar grijpt. De stabiliteit is te allen tijde gewaarborgd, en een inspectie na elke storm is dus niet meer nodig.”

Waterwet

De Verkalit-blokken worden weliswaar in Duitsland al ruim dertig jaar toegepast als dijkbekleding, voor Nederlandse begrippen is het relatief nieuw. Of ja nieuw, LBN Betonproducten heeft het concept jaren geleden al gepromoot op de Nederlandse markt. “Het product is vervolgens uitvoerig getest en beproefd, onder meer in de Deltagoot bij Deltares in Delft”, zegt Hans. “Ook heeft het de Steentoets doorlopen, zoals voorgeschreven in de Waterwet. Vervolgens is een proefproject gerealiseerd in Kreyl aan het IJsselmeer van 2.000 m2, en sinds 2019 wordt het toegepast op grote schaal, waaronder eerder al in Friesland en nu dus ook in Groningen op de Lauwersmeerdijk. Niet in de laatste plaats vanwege de goede ervaringen van de bouwcombinatie met het product. De blokken worden geproduceerd uit gerecycled beton in Burgum in Friesland. De transportafstanden zijn dus minimaal.”

Hoger soortelijk gewicht

In totaal wordt de Lauwersmeerdijk bekleed met circa 80.000 m2 aan Verkalit-blokken. “Elke blokje (30x30x30 cm) weegt 65 kilogram”, volgens Hans. “Omdat is gekozen voor een dek van 30 centimeter hebben we het soortelijk gewicht van het beton moeten verhogen naar 2.650 kg/m3. De blokken worden machinaal aangebracht door de firma Boot G.W.W., en die is daar zeer behendig in. Ze hebben een eigen klem ontwikkeld waarmee ze in één beweging 2 m2 dichtleggen. Zodoende halen ze een productie van maar liefst 1.000 m2 per dag met één kraan. Dat is echt een prestatie van formaat. Met andere systemen haal je dat bij lange na niet. Omdat de blokken in elkaar grijpen ontstaat een scharnierend betondeken dat meebeweegt met het profiel van de dijk. Het compenseert daarmee onvermijdelijke zwakke plekken in de opbouw van de dijk, en maakt beschadigingen perfect zichtbaar.”

Op een klein gedeelte aan de kop van de dijk zijn de Verkalit-blokken in wisselende hoogtes van 20 en 35 centimeter toegepast. “Hier wordt de golf in een hoek gedreven en bestaat de kans dat deze te hoog oploopt. Met het rasterprofiel zorgen we ervoor dat golven extra worden geremd”, legt Hans uit. LBN Betonproducten produceert de blokken in hoogtes van 15 tot 40 centimeter. “Ze worden uiteraard onder KOMO-certificaat geleverd en de dooi- en zoutproeven wijzen uit dat ze uitermate geschikt zijn voor zoutwatertoepassingen. Het mooie tot slot is dat de natuur ruimte heeft zich te ontwikkelen tussen de blokken. Op de delen die reeds gelegd zijn, zie je een groene gloed ontstaan. Op enige afstand lijkt het straks dus een natuurlijke, groene dijk, die echter wel bestand is tegen hevige storm.”