De gemeente Zwijndrecht beheert en onderhoudt circa 2.500.000 m² aan verhardingen. Ongeveer 650.000 m² bestaat uit asfalt. Onder een groot aantal asfaltwegen is in het verleden lava als wegfunderingsmateriaal gebruikt. Voor een aantal wegen met een lava wegfundering lag er een grote onderhoudsopgave.
Bij het opstellen van de voorlopige kostenramingen voor de onderhoudsprojecten ontdekte Zwijndrecht dat zij bij de klassieke werkmethode flinke hoeveelheden lava moesten afgraven, afvoeren en stortten. Daarnaast was de slechte bereikbaarheid van de aangrenzende wijken en bedrijfsterreinen een ongewenst effect. Op de Ringdijk, Molenweg en Lindtsedijk zijn valgewicht-deflectiemetingen verricht. De gemiddeld gemeten stijfheid van de lava wegfundering bedroeg slechts 45 MPa. Deze waarde was te laag om de lava direct als wegfunderingsmateriaal te hergebruiken.
Onderzoek naar hergebruik
Zwijndrecht was genoodzaakt zich te laten adviseren hoe het best om te gaan met de bestaande wegfunderingen en moest op zoek gaan naar alternatieve werkmethodes. Eén van de oplossingen was het onderzoeken van hergebruik van bestaande lava. Er zijn de nodige onderzoeken uitgevoerd, om te beoordelen of dit haalbaar was. De volgende onderzoeken hebben onder andere plaatsgevonden:
Proeven
Wegbouwkundig Advies Bureau Van den Boom BV, nu Lavaplus BV, kwam met een mogelijke oplossing: de lava in situ hergebruiken door te mengen met cement. Het Advies Bureau had in 2007 proeven uit laten voeren in een laboratorium door lava met cement te mengen. De daarbij gemeten stijfheidswaarden bedroegen gemiddeld 3.500 MPa. Deze waarden zijn voorgelegd aan het waterschap (WSHD) van de waterkeringen, waar de gemeentelijke wegen op liggen. Het WSHD vond de stijfheidswaarde van gemiddeld circa 3.500 MPa veel te hoog als (stijve) funderingslaag in een dijkverharding. Een dijk is namelijk altijd in beweging, wat mogelijk zorgt voor aanzienlijke scheurvormingen in de fundering en wegverhardingen.
De adviseur kwam met het idee om de lava met schuimbitumen en cement te mengen.
De funderingslaag wordt hierdoor flexibeler dan wanneer de laag alleen met cement is gemengd. Er werd naar eerder uitgevoerde referentiewerkzaamheden gezocht. Onderzoek via internet en allerlei vakbladen leerde dat het mengen van lava met cement en/of schuimbitumen nog nergens was toegepast.
De volgende stap was om hiermee te experimenteren in een laboratorium. Er zijn proeftabletten gemaakt en daarbij is in eerste instantie de Marshallwaarde bepaald. Deze proef gaf hoopgevende resultaten. Vervolgens zijn de proeftabletten ingezet om de stijfheidswaarde te bepalen. Ook deze proef slaagde. Er kwam een stijfheidswaarde van 750 MPa uit naar voren. Nog beter dan de waardes van gangbare funderingsmaterialen, zoals menggranulaat (400 MPa) of hydraulisch menggranulaat (600 MPa).
Proefvak
Op basis van de positief behaalde resultaten in het laboratorium wees Zwijndrecht in 2011 een proefvak van 150 meter lang aan op een dijklichaam (Ringdijk). Deze laboratoriumresultaten werden door de gemeente en het Advies Bureau in de praktijk getest. Dit proefvak wordt jaarlijks gemonitord. De wegconstructie voldoet nog steeds aan de eisen die de gemeente in 2011 had gesteld.
Uitgevoerde projecten met opgewaardeerde lavafundering
Met de ervaring van het proefvak is besloten om het project Herinrichting Ringdijk (1,3 km) in 2013 uit te voeren. Ook hier is de bestaande lavafundering gemengd met schuimbitumen en cement. Vervolgens zijn in 2014 de Molenweg in Heerjansdam (0,4 km) en in 2018 de Lindtsedijk (3,5 km) op dezelfde wijze aangepakt.
Samenvattend kan het volgende geconcludeerd worden: