Rijkswaterstaat en BAM slaan handen inéén voor duurzame wegverharding A10

Afgelopen zomer heeft bouwbedrijf BAM Infra Nederland, in opdracht van Rijkswaterstaat, groot onderhoud gepleegd aan de Zeeburgerbruggen in de A10. Bijzonder aan dit project is dat het deel uitmaakt van de Koploperaanpak Duurzame Wegverharding. Wat dit precies in de praktijk betekent, vertellen Tom van Beekum en Rémy van den Beemt, beiden werkzaam bij BAM. 

Rijkswaterstaat legt de lat hoog als het gaat om duurzaamheid, zeker voor de vernieuwing van het wegennet in Nederland. Om haar duurzame ambities waar te maken, heeft Rijkswaterstaat de Koploperaanpak Duurzame Wegverharding geïntroduceerd. Het groot onderhoud aan de Zeeburgerbruggen is één van de geselecteerde projecten om de gewenste verduurzaming in praktijk te brengen. BAM kwam op dit terrein als beste aanbieder naar voren. “Dit project is een mooi voorbeeld van hoe we in de keten samenwerken en innovaties kunnen toepassen”, vertelt Rémy van den Beemt, Hoofd Technologie bij BAM Infra Nederland. “Asfalt leent zich uitstekend voor verduurzaming. Sterker nog, bij BAM zijn we 25 jaar geleden al gaan experimenteren om asfalt op een lagere temperatuur te produceren met als resultaat LEAB-asfalt (laag energie asfaltbeton). De productie van LEAB kost minder energie dan die van traditioneel asfalt, omdat het geproduceerd wordt bij een temperatuur van 130 in plaats van 165 graden Celsius. Hiermee verlagen we de CO2-uitstoot met 30%.” 

Vezels in plaats van polymeren

Alle asfaltinnovaties bij BAM staan in het teken van temperatuurverlaging. Naast het LEAB-asfalt, wordt gewerkt aan het vervangen van polymeren door vezels waar mogelijk. “Wat je nu aanbrengt, moet over vijftien jaar hergebruikt kunnen worden. Pas je nu asfalt met polymeren toe, geproduceerd op een hoge temperatuur, dan is dat over tien tot vijftien jaar nog stugger en dus veel minder geschikt voor hergebruik. Daarom zijn we nu al bezig om, waar mogelijk, polymeren te vervangen door vezels. Deze kunnen namelijk op een lagere temperatuur geproduceerd en straks ook weer hergebruikt worden. Want over tien tot vijftien jaar produceren we asfalt ongetwijfeld nog maar op 80-90 graden Celsius. Zo kan ook het hergebruik van asfalt omhoog. Dit sluit goed aan bij onze focus op temperatuurverlaging. Al met al is het zeker een uitdaging en een interessante puzzel.”

Nog groener

De verduurzaming bij het groot onderhoud aan de Zeeburgerbruggen gaat echter verder. “Al het asfalttransport is op HVO100”, vertelt Tom van Beekum, projectleider bij BAM Infra Nederland. “Het asfalt zelf is geproduceerd op groen gas.” 

Leerpunten en kansen

Hoeveel duurzame maatregelen er op de markt ook zijn, het toepassen en gevalideerd krijgen, vraagt tijd. Tom: “Een goed voorbeeld daarvan is de diversiteit aan asfaltmengsels. Er zijn veel mengsels, maar dat wil niet zeggen dat de toepassing ervan vanzelfsprekend is. Tegelijkertijd zien we hier ook weer kansen in. Als we op grotere schaal freesmateriaal kunnen inwinnen en scheiden, biedt dit weer mogelijkheden om het aandeel herbruikbaar asfalt te verhogen. Datzelfde geldt voor elektrisch materieel. Wij als BAM investeren veel in elektrificatie, zoals bijvoorbeeld in ons asfaltmaterieel. Onze onderaannemers en partners zijn hier ook mee bezig, al dan niet op kleinere schaal. Daarnaast kunnen de meeste materieelstukken van onze onderaannemers en partners ook op HVO100 rijden.”

Vuurdoop voor vingervoegovergangen

Naast nieuw asfalt hebben de Zeeburgerbruggen nieuwe voegovergangen gekregen, zogenaamde vingervoegen van 20 meter lang en 18 ton in gewicht per stuk. Dit zijn in Nederland de grootst gerealiseerde vingervoegen. Ze zijn nog niet eerder in Nederland bij zo’n grote overspanning tussen brugdek en landhoofd toegepast: ze overbruggen namelijk ongeveer een halve meter.

Ruimte voor meer duurzame innovaties

Onderdeel van de Koploperaanpak is dat dit kansen biedt voor bewezen innovaties, en de mogelijkheid om nieuwe duurzame maatregelen toe te passen. “Gedurende het traject biedt Rijkswaterstaat ruimte voor aanvullende duurzame maatregelen die nog in ontwikkeling zijn”, legt Tom uit. “Denk aan mogelijke proefvlakken van innovatieve asfaltmengsels die nog niet gevalideerd zijn en CO2-arme elementenverharding op de verzorgingsplaatsen die we later in het traject gaan reconstrueren. Wat we uiteindelijk gaan toepassen moet nog bepaald worden. Dat is het spanningsveld tussen de duurzame wensen en de technische mogelijkheden.”