In Nederland zijn nog enkele historische vlotbruggen te vinden, in het Noordhollandsch kanaal. Deze bruggen fungeren als vaste brug voor fietsers en voetgangers, maar kunnen middels een ingenieus lierwerksysteem worden geopend voor de scheepvaart. Om de brug te kunnen op- en afrijden zijn aanbruggen, de zogenaamde koebruggen), koekleppen en geregelde balansinstallaties aanwezig.
De vlotbrug dankt zijn naam aan de vlotten waarop hij drijft. Van de vijf overgebleven bruggen, is er een nog in bijna originele staat: De Koedijkervlotbrug. Stadswerk 072 uit Alkmaar verleende aan Koninklijke Holman Beton & Waterbouw de opdracht om de vlotten van deze uit 1824 stammende brug te vervangen. Geen makkelijk werk, gezien de eisen die daarbij gesteld werden. De twee vlotten dienden zo origineel mogelijk te worden nagemaakt.
Inderdaad, dringend aan vervanging toe.
Historische houtconstructie
Om trouw aan het origineel te blijven, moest er met identieke houtsoorten in de oorspronkelijke afmetingen worden gewerkt. De onderste laag bestaat uit vurenhouten drijvers met een kopmaat van 50×50 cm, waarop Bilinga dwarsliggers met een kopmaat van 24×32 cm geplaatst zijn. Daarna komt het dek, met een dikte van 11 cm, ook van Bilinga. De opdrachtgever verstrekte bij gunning een 3D-model van de brug, met daarin de opbouw van de brug en de posities van de stalen onderdelen op de houtconstructie. Voor Oosterhof Holman BV het startsein om alvast het hout in te kopen, met het oog op de langere levertijd van met name de onderste drijfbalken.
Vanwege het uitermate specialistische karakter van het hout, schakelde Oosterhof Holman BV de expertise in van Hupkes Houthandel BV in Dieren. Stefan Meinhardt, eigenaar en directeur, is aan het woord: “Het juiste hout organiseren was een behoorlijke opgave. De brug bestaat uit fijnspar (naaldhout), Bilinga en Azobé (tropische hardhoutsoorten). Het naaldhout komt uit het Zwarte Woud en draagt het duurzaamheidscertificaat PEFC. De hardhoutsoorten hebben het FSC-keurmerk. Om de kopmaten 50×50 cm te kunnen zagen in 14,5 meter lengte, zijn er speciaal voor deze gelegenheid passende bomen in het bos in Duitsland geselecteerd.”
De nieuwe balken maken dat de brug er weer tegen kan.
Expertise in zaagwerk
Alle ronde stammen zijn gezaagd in de zagerij in Dieren. “Bedenk daarbij dat er in Nederland bijna geen houtzagerijen meer zijn die rondhout in deze maten kunnen zagen”, vervolgt Meinhardt zijn verhaal. “De naaldhoutbomen hadden een diameter van tussen de 850 mm en 1.030 mm, voor Europese begrippen is dit erg fors. Zelfs voor Hupkes is dit geen alledaags werk, maar we kunnen terugvallen op decennialange expertise.”
De grootste stammen zijn 180 jaar oud en zelfs ouder. Meinhardt zegt lachend: “Die bomen stammen uit de tijd dat Mark Twain zijn welbekende ‘Oliver Twist’ schreef en Ludwig I koning van Beieren was.” Het zagen van Bilinga en Azobé is voor Hupkes niet spannend, met een expertise die in 2018 reeds 100 jaar teruggrijpt. “We zijn specialist in zware maten, grote lengtes en alles wat complex is”, aldus Meinhardt.
De vlotten beginnen al vorm te krijgen.
SKH-keuring wijst uit: zeer goede kwaliteit
Voorafgaand aan de levering is het door Oosterhof Holman BV bestelde hout bij Hupkes SKH gekeurd. Meinhardt zegt daarover: “De keuring wees uit dat alle hout van bijzonder goede kwaliteit was. Medio oktober is alles geleverd in Harlingen en kon men starten met de fabricage van de houten constructie. Dit vergt een enorm vakmanschap, gezien de afmetingen van het hout en het uiteindelijke gewicht van de vlotten. Dat bedraagt maar liefst 25 ton per vlot. Inmiddels is de onderbouw gereed en worden de leuningstijlen gemonteerd, waarna het dek en de leuningplanken gemonteerd zullen worden.”
Als alles volgens planning verloopt gaat de brug voor de Kerst een week buiten bedrijf, om de nieuwe vlotten te kunnen monteren. Meinhardt zegt tot slot: “Dit was een heuglijk project, waarbij alle partijen hebben laten zien welke expertise men in huis heeft. Goede communicatie is daarbij een absolute vereiste.”