De Kiltunnel is aan grootschalig onderhoud toe. De installaties zijn aan het einde van hun levensduur en het betonwerk moet grondig worden hersteld. En nu er toch onderhoud wordt gepleegd, neemt Wegschap Tunnel Dordtse Kil ook de veiligheid en het gemak van de weggebruikers en de medewerkers onder de loep op de toeleidende wegen, het tolplein en de roltrappen, in de tunnel en de kantoren.
De Tunnel Dordtse Kil verbindt de N217 vanuit ’s Gravendeel met de N3 richting Dordrecht. De eigenaar van de tunnel, Wegschap Tunnel Dordtse Kil, houdt de staat van de tunnel al jaren in de gaten en stelt vast dat het tijdstip voor groot en breedschalig onderhoud nu is aangebroken. “Het beton vertoont schade, de installaties zijn niet meer van deze tijd en de werkruimtes kunnen veiliger en comfortabeler”, somt Kiltunnel-directeur Arie Bras op.
Inmiddels zijn alle aandachtspunten geïnventariseerd. Het volledige bestuur is erbij betrokken en de deskundigheid van Ingenieursbureau Drechtsteden is ingeschakeld om tot een heldere projectspecificatie te komen. Begin 2019 was het plan klaar voor een Openbare Europese aanbesteding. “Hierbij is de aannemerscombinatie sKILs – een combinatie van Dynniq & Mourik Infra – als beste uit de bus gekomen”, vertelt Bras. “Deze heeft in deze zogenaamde ‘bouwteamfase’ samen met ons de nadere engineering ter hand genomen. Ik vermoed dat we hiervoor tien maanden nodig hebben. Na deze periode bekijken we of we prijstechnisch tot overeenstemming komen, zodat we een aannemingsovereenkomst kunnen sluiten. In dat geval kan het groot onderhoud nog dit jaar van start gaan.”
Voor Bras is de betrokkenheid bij de bouwteamfase erg belangrijk. “In deze fase is het zaak om voortdurend te koersen op het eindproduct. We moeten samen voor elke situatie de beste oplossing zien te vinden en daar gedetailleerd richting aan geven. De Kiltunnel is een toltunnel. De tolgelden zijn noodzakelijk voor de exploitatielasten zoals de afbetaling van leningen, het salaris van de medewerkers en het onderhoud van het gehele areaal waaronder de tunnel, het tolplein en de gebouwen. Het is aan ons om hier verantwoordelijk mee om te gaan. De dingen die we doen, moeten doelmatig, nuttig en noodzakelijk zijn.”
Het aantal installaties voor het wel functioneren van de tunnel en de gebouwen er omheen is groot. Alle tunneltechnische en verkeerstechnische installaties worden vervangen. Daarbij gaat het onder andere om veiligheidsvoorzieningen, elektrische installaties, ledverlichting, signalering, brandblusinstallaties, vuilwaterafvoer, communicatievoorzieningen en besturings- en bedieningssystemen. Bras: “In 2002 zijn deze installaties gecontroleerd en waar nodig hersteld; kwetsbare onderdelen zijn vervangen. Hiermee was de veiligheid gegarandeerd, maar je kunt dit niet blijven doen.
De onderdelen zijn steeds lastiger verkrijgbaar en als ze eenmaal in de groep ‘specialties’ vallen, stijgt ook de prijs. Nu het totale project wordt gemoderniseerd, is het tijd om over te stappen op state of the art installaties. Goed en degelijk, niet meer en niet minder.”
Een ander aandachtspunt bij de nieuwe installaties is de klantvriendelijkheid van de tunnel. Uit vragen blijkt dat bepaalde maatregelen lang niet altijd duidelijk zijn voor de weggebruikers. Bras: “We krijgen bijvoorbeeld regelmatig de vraag waarom er een kruis staat boven een bepaalde rijstrook. In de toekomst willen we dit meteen uitleggen via een informatiepaneel. We houden dan beter contact met onze cliënten.”
Anders dan bij het groot onderhoud in 2002 zijn nu ook herstelwerkzaamheden aan de betonconstructies noodzakelijk. Bij inspectie zijn onder andere zettingsverschillen, schades door aanrijdingen, lekkages en gedeformeerde voegovergangen geconstateerd. “Dit alles wordt hersteld”, zegt Bras hierover. “Met name de voegovergangen worden schoongemaakt. Bij vervuiling van deze voegen kan het beton niet meer op temperatuurverschillen reageren en lopen we het risico dat het beton in de verkeerde richting beweegt. De voegovergangen worden tevens voorzien van zogenaamde ‘fluistervoegen’ voor geluiddemping en meer rijcomfort. Na het betononderhoud ziet de hele tunnel er weer licht en fris uit.”
Het tolplein dateert uit de zeventiger jaren en is nu nog naar de normen van die tijd geconfigureerd. Inmiddels is er op technisch gebied veel meer mogelijk. Zo kan er in de nieuwe situatie bij elke toegangspoort met alle moderne betalingsmiddelen worden betaald. Dus ook contactloos, met pinpas of de eigen RFID-(Tele)card.
Met de uitbreiding van het aantal toegangspoorten van drie naar vijf speelt Wegschap Tunnel Dordtse Kil in op het toenemende verkeer. De vergrote capaciteit moet zorgen voor een betere doorstroming. Op dit moment zijn files tijdens de spits nog aan de orde van de dag doordat bestuurders een verkeerde tolstraat kiezen. Met vijf toegangspoorten verwacht het bestuur een constantere doorstroom, ook bij kleine calamiteiten zoals een bestuurder die zonder geld voor de slagboom staat.
En dan is er nog het aspect veiligheid. “Dat gaat natuurlijk over de veiligheid van de weggebruikers”, licht Bras toe. “Zij kunnen rekenen op betere signalering, verlichting en toelichting. Met dynamische borden kunnen zij straks eerder anticiperen op situaties. De roltrap voor de fietsers komt in een lichte, transparante omgeving, waardoor een veilige omgeving wordt gecreëerd. Maar onder veiligheid valt ook de werksituatie van onze medewerkers. Zij werken straks in een nieuw kantoor, van waaruit zij via een loopbrug veilig hun werkplek op het tolplein kunnen bereiken. Ook worden aan de noord- en zuidkant parkeerplaatsen ingericht. ‘In het verkeer’ oversteken behoort dan tot het verleden.
Bij alle maatregelen speelt duurzaamheid een grote rol. Deze moeten de onderhouds- en beheerkosten, het energieverbruik en de uitstoot van CO2 en fijnstof beperken. Met onder andere zonnepanelen, goede isolatie en een slim ontwerp voor wat betreft materiaalkeuze gaat Wegschap Tunnel Dordtse Kil voor een energieneutraal – ook wel bekend als ‘ENG’ – gebouw. Wekken de zonnepanelen te veel energie op, dan wordt het overschot aan energie ingezet voor de tunnelinstallaties. Ook bij de keuze van bouwmaterialen worden duurzame keuzes gemaakt. Zo worden groene heipalen toegepast en worden de geleiderails vervaardigd van FSC-gecertificeerd hout.
Het grootschalige onderhoud van de Dordtse tunnel neemt zeker twee jaar in beslag. Toch wil het bestuur van Wegschap Tunnel Dordtse Kil dat de bereikbaarheid van de tunnel in deze periode minimaal wordt verstoord. Daarom worden nieuwe voorzieningen zoveel mogelijk naast de bestaande voorzieningen gebouwd. De bestaande installaties blijven in gebruik totdat zeker is dat de nieuwe installaties het werk over kunnen nemen. Om dezelfde reden wordt het nieuwe tolplein naast het huidige gebouwd en verhuist het kantoorgebouw naar de andere kant van de weg. Slechts af en toe zal het verkeer een rijstrook minder tot zijn beschikking hebben of te maken krijgen met een afsluiting van de tunnel.
“We gaan alle stakeholders – automobilisten, fietsers, wandelaars, omwonenden – optimaal informeren over de gang van zaken”, besluit Bras. “Het groot onderhoud van de tunnel vergt een gedegen voorbereiding. Daar zijn we op dit moment mee bezig. Naar verwachting start het werkelijke onderhoud aan het einde van dit jaar.”