Wanneer we kijken naar de verschillende fases waarin een tunnel gerealiseerd wordt, dan kunnen we vijf hoofdfases onderscheiden. Voorbereiding, ontwerp, realisatie, testen en uiteindelijk exploitatie. Voor het realiseren van een tunnel wordt er een compleet bedrijf opgericht, vaak een consortium met daarin verenigde partijen die gaan over de verschillende disciplines die bij het werk komen kijken.
Binnen dat bedrijf wordt een applicatielandschap ingericht, zodat elke discipline haar werk kan doen en de procesmatige en technische raakvlakken met andere disciplines gemanaged kunnen worden. Soltegro ontwerpt, ontwikkelt en implementeert dergelijke applicaties en systemen. We spreken met Franc Fouchier, Manager Systems Engineering & Innovatie, over hoe deze data na oplevering van de tunnel nog steeds van grote toegevoegde waarde kan zijn.
“De eerste vier fasen duren vaak 5 tot 8 jaar. De exploitatiefase duur echter veel langer, namelijk 15 tot 25 jaar”, opent Fouchier het gesprek. “En eigenlijk nog langer, want de levensduur van een tunnel is wel 100 jaar. Elke applicatie die we ontwikkelen bevat en genereert data. Dit zetten we in als onderdeel van de ‘digital twin’ van het object. Data wordt gebruikt om te testen, om analyses te maken, om het systeem te valideren en te verifiëren, om mensen op te leiden en nog veel meer. Aan het eind van fase 4 heb je een ‘berg’ aan waardevolle data, waar gek genoeg maar weinig mee gedaan wordt in fase 5, de exploitatie. Slechts delen van de data worden nog gebruikt, de rest gaat verloren, omdat de tunnelbeheerder er geen behoefte aan heeft of het niet in zijn proces kan inpassen.”
Is dat niet heel erg jammer? “Zeker is dat jammer, want wij denken dat deze rijke hoeveelheid data zeer nuttig kan worden ingezet in de exploitatiefase”, antwoordt Fouchier. “Soltegro is aan de voorkant altijd bezig met optimalisatie van alle processen. Doelen die daarbij worden nagestreefd, zijn kijken of wij ons werk efficiënter en effectiever kunnen doen. We kijken of we daarmee substantiële faalkosten kunnen voorkomen voor onze klanten. Maar daar stopt het voor ons niet. Wij gaan nog een stapje verder en denken na over de exploitatiefase. We realiseren ons dat de aan de voorkant gegenereerde data heel goed bruikbaar kan zijn in latere fases.”
Hoe kun je de data die aan de voorkant gegenereerd wordt later gebruiken? Fouchier: “Denk aan de ‘digital twin’ van de tunnel, die kan blijven voortbestaan om ook toekomstige aanpassingen of nieuwe processen op te testen. Op basis van kunstmatige intelligentie, die gebruik maakt van de aanwezige data, kan er aan ‘predictive maintenance’ gedacht worden. En wat te denken van het inzetten van Augmented Reality technieken bij het leveren van support op afstand? Ook op het gebied van VR en AR is Soltegro kennisleider. We kunnen de status van assets perfect visualiseren en problemen visueel analyseren.”
“Data kan helpen bij het verkorten van reistijden en dus het verminderen van CO2-uitstoot. Preventief onderhoud verhoogt de beschikbaarheid van de tunnel. Zomaar enkele voorbeelden waarbij het blijven gebruiken van de data ook een maatschappelijk belang dient”, vervolgt Fouchier. “Ik zou ervoor pleiten om assetmanagers, beheerders en bedieners eerder te betrekken in het traject. Waar liggen zij wakker van? Wat heeft voor hen prioriteit om te optimaliseren? Zij krijgen uiteindelijk te maken met de systemen die wij overdragen.
Wij moeten eerst goed begrijpen waar voor hen de meeste toegevoegde waarde zit. Door ze in een vroeg stadium te betrekken kunnen wij zien waar hun behoefte echt zit. De innovatie is niet het ontwikkelen van een nieuwe techniek maar juist ook het slim combineren van de reeds ontwikkelde technieken en het op het juiste moment inzetten van data en de analyses daarvan.
Het punt dat Fouchier maakt is helder. Door integraal over processen heen te kijken, de multidisciplinaire aanpak te verbreden en in een vroeg stadium de stakeholders van beheer en onderhoud in het verhaal te betrekken, kan een naadloze integratie en overdracht van data plaatsvinden. “Soltegro levert integrale oplossingen voor technische vraagstukken waarbij beschikbaarheid, betrouwbaarheid en veiligheid om de hoek komen kijken. Wij dragen graag een steentje bij aan het toekomstbestendig maken van de tunnel in de exploitatiefase”, zegt Fouchier tot besluit.
Data, over welke data hebben we het?
In deze context is “data” alle informatie die door applicaties, systemen en mensen verzameld en gecreëerd wordt om een complex systeem te ontwerpen, ontwikkelen, gebruiken en te onderhouden. Dat gaat van het initiële ontwerpdocumenten zoals SSS en SSDD en meet- en metagegevens, sensordata, keuringsplannen, objectenboom, modelleringsgegevens, coderingen tot voortgangsgegevens, wijzigingsvoorstellen en nog veel meer. Kortom alle informatie (data) die nodig is om tot een goed werkend systeem te komen en te gebruiken.