Voortrekkersrol vervullen

Op deze plek wil ik het graag hebben over verduurzaming van de GWW-sector. Om de CO2-uitstoot terug te dringen legde de overheid lange tijd de nadruk op het verkeer en de industrie, waardoor mobiele werktuigen aan de aandacht ontsnapten. Vanwege de stikstof- en fijnstofproblematiek – met name door dieselmotoren in binnensteden – staat inmiddels het vizier vol op onze branche gericht en is er duidelijk sprake van een kentering. Waar andere sectoren enigszins in de kramp schieten, neemt de bouwwereld de handschoen op en zie ik allerlei initiatieven ontstaan om invulling te geven aan het duurzaamheidsvraagstuk. Dit laat eens temeer zien dat onze sector van aanpakken weet en beschikt over enorm veel creativiteit.

Tegelijkertijd zie je dat deze transitie niet van vandaag op morgen is te realiseren. De overheid zou het liefst gisteren alles al elektrisch hebben, maar in de praktijk werkt het zo niet. Om te komen tot zero emissie – dat is het heldere einddoel – moeten eerst nog wat tussenstappen worden gezet. Er wordt te snel voorbij gegaan aan het feit dat op korte termijn ook brandstof en daarmee fijnstof bespaard kan worden dankzij steeds zuinigere en schonere motoren. De overstap van vieze op schone diesel en de campagne Het Nieuwe Draaien kunnen substantieel bijdragen aan emissiereductie. Is dat dé oplossing? Zeker niet, maar het helpt enorm om de uitstoot nu al drastisch te beperken.

Het is mooi om te zien dat wij een voortrekkersrol vervullen bij de zoektocht naar een emissievrije of -arme bouwplaats. Toch is het nog veelal pionieren, waarbij bestaande machines worden omgebouwd. Dat geeft mij enigszins een tweeslachtig gevoel, want het toont de creativiteit en oplossingsgerichtheid van onze sector. Die innovatie juich ik van harte toe. Anderzijds zijn er zorgen op het vlak van veiligheid. Gebeurt alles wel op de juiste manier, zodat het onder zware omstandigheden geen gevaarlijke situatie oplevert? In dat opzicht is het goed dat brancheorganisaties, maar ook leveranciers en gebruikers elkaar opzoeken in allerlei samenwerkingsverbanden om na te gaan wat er wel of niet kan en hoe risico’s het beste zijn te ondervangen.

Het kan natuurlijk niet zo zijn dat we moeten zeggen: deze machine is duurzaam, maar niet veilig. Daarom is het belangrijk om juist als sector te laten zien waar we mee bezig zijn en wat op termijn mogelijk is. De transitie naar zero emissie is niet in een keer te realiseren, maar is een reis van kleine stappen om de uitstoot te beperken. Dat kan de machine zijn, maar ook de manier van werken of een combinatie hiervan. Ik vind dat de overheid de ambities goed weet te vertalen als opdrachtgever aan de eisenkant, door middel van aanbestedingen, maar meer de dialoog met het bedrijfsleven aan moet gaan in de zin van realiteitsgehalte en mogelijkheden. Welke alternatieven zijn er zolang de zero-emissie oplossing nog niet beschikbaar is?

De toekomst laat zich moeilijk voorspellen; wordt het elektrisch of waterstof? Ik weet het niet en zelfs de geleerden zijn het daar niet over eens. Het is belangrijk om zoveel mogelijk informatie te vergaren door middel van initiatieven en pilots. Geef elkaar echter wel de ruimte en probeer juist van elkaar te leren door kennis te delen. We slaan de plank mis als iedereen zelf probeert het wiel uit te vinden om maar een elektrisch  alternatief beschikbaar te hebben, omdat dit in de aanbesteding staat. Het is leuk en aardig als hierom wordt gevraagd, maar als die machines er nu niet in grote aantallen zijn en er om die reden ook niet op wordt gecontroleerd, dan bewijs je het milieu uiteindelijk een slechte dienst.