Waterbouwsector: spil bij klimaatadaptatie

Het klimaat verandert, de zeespiegel stijgt, de Nederlandse bodem daalt. De roep om concrete, klimaatadaptieve maatregelen wordt steeds sterker en veel bestaande waterwerken zullen aangepast moeten worden. De waterbouwsector heeft hierin een cruciale rol. Het is niet alleen een mooie, maar ook een dankbare én zichtbare taak. Aan het woord is Andrea Vollebregt, directeur van de Vereniging van Waterbouwers.

De maand februari stond in het teken van de Watersnoodramp van 1953, de grootste Nederlandse natuurramp van de 20ste eeuw. “Het is weliswaar zeventig jaar geleden, maar het thema is nog volop actueel. En terecht”, vindt Vollebregt. “Het is niet zo dat we gelijk gevaar lopen, maar we moeten ons wel realiseren dat we in transitie zijn. Daarop zullen we moeten anticiperen. Dat vraagt iets aan de kant van de overheid: hoe willen we het land gaan inrichten in de toekomst? Behouden zoals het nu is en het verhogen van dijken? Of gaan we de kust juist aanpassen, zodat we mee kunnen stijgen met het water?”

Het zijn interessante vraagstukken die op verschillende tafels worden besproken en waarin heel veel partijen een belangrijke rol hebben, meent Vollebregt. “De overheid enerzijds, met aan de andere kant de ingenieurs met ontwerpideeën, en natuurlijk de aannemers in de waterbouw die hun uitvoeringservaring inbrengen. Met andere woorden, verschillende disciplines in de hele keten zullen zich moeten verenigen. De rol van de waterbouwersector is daarin niet te onderschatten. De toegevoegde waarde is enorm en dat maakt de sector ook zo boeiend: je bouwt letterlijk mee aan de inrichting van Nederland.”

Het bouwen aan de toekomst van Nederland gaat ook op een steeds duurzamere manier. “De komende vijf tot zes jaar gaan er grote stappen gemaakt worden”, verwacht Vollebregt. “Er zijn volop ontwikkelingen op het gebied van emissiearm en emissievrij materieel, al moet wel gezegd dat het voor met name het grote materieel nog echt een zoektocht is naar de mogelijkheden en goed toepasbare oplossingen. Maar ook daar wordt op verschillende plekken hard aan gewerkt, waar onderzoeksinstituten én waterbouwers bij betrokken zijn. Niet alleen het materieel wordt verduurzaamd, ook de wijze waarop we omgaan met de uitvoering vraagt om duurzame methodieken. Zo wordt er bijvoorbeeld nagedacht over een initiatief waarbij baggerslib niet wordt gestort, maar wordt toegepast in cementblokken zodat de koolstof gevangen blijft. Op alle fronten wordt gewerkt aan duurzaamheid en circulariteit.”

Een aspect dat de waterbouwsector wel ‘plaagt’, is stikstof. “Het zorgt ervoor dat er minder werk op de markt komt en dat is best zorgwekkend als je ziet welke (maatschappelijke) opgaven er liggen”, erkent Vollebregt. “Daar maken we ons wel zorgen over voor de toekomst. Aan de andere kant stimuleert het wel weer de creativiteit en innovativiteit bij waterbouwers. PFAS en corona zijn we als sector ook goed doorgekomen.” En als we het dan toch over uitdagingen hebben, het vinden van gekwalificeerd personeel, is ook geen sinecure. “Daarin zijn we niet de enige, maar we hebben als sector wel ontzettend veel te bieden. Het is een boeiende en spannende sector met een sterk innovatief karakter en met een grote diversiteit aan functies op alle niveaus van Mbo tot WO.”