Vakmanschap zorgt voor soepel openen en sluiten van de bruggen

We zijn zo gewend aan het feit dat alles wat bewegen moet, soepel rolt en glijdt, dat we niet stilstaan bij het feit dat dit niet vanzelfsprekend is. Lagers in een auto? Daar ben je je vooral van bewust als ze kapot zijn. Toch draait de technische wereld om ons heen letterlijk dankzij lagers. Die van een auto kun je gewoon in je hand houden. De lagers die straks de stalen bruggen van de Nieuwe Sluis in Terneuzen beweegbaar maken en houden, zijn met hun 1.365 kg per stuk echt andere koek.

De SKF lagers worden geleverd door ERIKS Nederland en SKF zal de montagewerkzaamheden uitvoeren. We spreken met Lei Dieteren, businessunit manager rotating equipment bij Eriks en met Wim Nieborg, businessmanager engineering projects bij SKF, alsmede Jeroen Vroom, segment development manager marine Benelux, tevens bij SKF.

Dieteren opent het gesprek: “Naast een breed scala aan hoogwaardige werktuigbouwkundige componenten, leveren wij ook technische en logistieke diensten aan alle takken van industrie. Eriks is officieel distributeur van SKF lagers.” Nieborg voegt toe: “De expertise van SKF is gebaseerd op de ontwikkeling, het ontwerp en de productie van lagers, afdichtingen en smeersystemen. Twee jaar geleden werden we betrokken bij de Nieuwe Sluis Terneuzen, om mee te denken over een concept om de grote draaipunten van de bruggen te voorzien van de juiste lagering.”

Eriks en SKF hebben gesprekken gevoerd met de Chinese fabrikant van de stalen bruggen, dezelfde fabrikant die verantwoordelijk is voor de productie van de sluisdeuren. “We hebben uitvoerig besproken hoe de lagers er technisch uit zouden moeten zien. De conclusie was dat de lagers een binnendiameter van 850 mm moeten hebben, bij een buitendiameter van 1000 mm. Nu, na twee jaar, kunnen we starten met de werkzaamheden. Als de bruggen aankomen worden zij eerst opgeslagen, zodat de lagers gemonteerd kunnen worden”, legt Nieborg uit. “Daarna worden de bruggen met lagers en al geïnstalleerd.” Eriks BV Nederland werkt op regelmatige basis samen met DEME, een van de combinanten in aannemerscombinatie Sassevaart. Dieteren: “Wij hebben als leverancier van de lagers het contract met de aannemer, SKF biedt als fabrikant van de lagers ondersteuning in het hele proces en heeft vanaf de engineeringsfase aan tafel gezeten. Eriks en SKF gecombineerd betekent een enorme expertise in rotatie.”

Vroom vertelt dat er in totaal sprake is van acht lagers, vier per brug. “De lagers worden op de astappen gemonteerd, met een lagerhuis er omheen. Het totale gewicht van een brug met lagers is te groot om in te hijsen in de basculekelder, daarom kiezen we voor vijzelen in plaats van hijsen.” Nieborg vult aan: “Beslist geen ‘business as usual’. Dit soort werk is altijd een uitdaging. In feite verkoop je de betrouwbaarheid van de rotatie. Het hele draaimechanisme moet per slot van rekening extreem lang meegaan en functioneren onder zware omstandigheden.”

Qua precisie wordt er niet over één nacht ijs gegaan: er worden door collega’s van SKF Marine 3D-lasermetingen verricht op alle delen waar de lagers op gemonteerd worden. “Dat beperkt zich niet tot de astappen, die conisch zijn en gecontroleerd moeten worden op dikte, positie, stand en oppervlak, maar ook de uitlijning ten opzichte van elkaar. Zelfs de lagerhuispunten in de basculekelder in de fundatie worden nagemeten.”

De expertise van SKF gaat zover, dat zelfs het vet, benodigd voor de smering, op maat samengesteld wordt voor deze opdracht. Vroom legt uit: “De ‘customised seals’ voor deze bruggen gaan hand in hand met speciaal samengesteld vet, om een optimale werking te garanderen. Ook dát is SKF. Alle elementen die tot de engineering van dit project behoren, komen uit eigen keuken.” 

Dieteren, Nieborg en Vroom zijn tevreden over de driehoeksverhouding tussen aannemerscombinatie Sassevaart, Eriks en SKF en omschrijven deze als transparant. “Dat is maar goed ook, want we moeten zeer nauwkeurig werk afleveren. De geringste afwijking van de draaipunten kan grote gevolgen verderop hebben. Van fundament tot oplegstrook is het millimeterwerk. Denk je het krachtenspel eens in als de brug open is. De brug steekt 86 meter de lucht in en kan windkracht 8 doorstaan in die positie. Stel je eens voor welke belasting de lagers dan te verduren krijgen… Dan snap je waarom de kwaliteit en het formaat van de lagers zo belangrijk zijn.” Dieteren sluit af met de woorden: “Je denkt bij een brug niet meteen aan lagers. Het contrast tussen de omvang van het hele bouwwerk en de precisie waarmee de draaiende delen moeten opereren is enorm. Daar zitten voor ERIKS de technische uitdagingen.”