Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmateriaal & bouwmachines
Spoorwegen in Nederland hebben al vanaf dag één de toekomst
Spoorweg emplacement Den Haag.

Spoorwegen in Nederland hebben al vanaf dag één de toekomst

In de 19e eeuw was er nog geen besef van mobiliteit. Lange afstanden werden overbrugd via waterwegen en met paard en wagen. Personenvervoer bestond uit paard en koets en voor de korte afstanden was er simpelweg ‘de benenwagen’. Geen wonder dat -ook in Nederland- de komst van de eerste trein met argusogen werd bekeken. Was de trein niet te snel en daardoor gevaarlijk? En hoe veilig is een onder druk staande stoomketel? Om nog maar niet te spreken van het lawaai van een locomotief, angst inboezemend bij mens en dier. 

Toch kwam in 1839 de eerste spoorlijn in beeld. Op 20 september werd deze spoorverbinding tussen Amsterdam en Haarlem feestelijk geopend. De stoomlocomotieven ‘Snelheid’ en ‘Arend’ trekken de trein van Amsterdam naar Haarlem met een fenomenale snelheid van 38 km per uur, maar liefst 24 km per uur sneller dan de snelste paardenkoets. Deze gebeurtenis leidde een nieuwe tijd in voor zowel industrieel- als personenvervoer.

Puffend door het landschap.

Ouder dan onze democratie

Om de gebeurtenis in de tijd te plaatsen verwijs ik graag naar de eerste democratische Grondwet in Nederland, die in 1848 door Willem II werd ondertekend. Hij legde daarmee de basis voor het democratisch beginsel in ons land. Negen jaar nadat de eerste trein zijn intrede deed. En wat te denken van de eerste auto in Nederland? Op 18 mei 1896 werd in Arnhem een Benz Victoria geleverd aan de Haagsche hoffotograaf Adolphe Zimmermans, die naar vermoed wordt de eerste echte automobilist van Nederland werd. De eerste auto was in Nederland 2 jaar daarvoor al gesignaleerd, maar Zimmermans verplaatste zich als eerste in deze ‘zelfrijdende koets’. De introductie van de automobiel in het Nederlandse straatbeeld kon rekenen op eenzelfde wantrouwen als in 1839 de trein overkwam. Te snel, gevaarlijk voor man en paard, stinkend en lawaai makend.

Uiteindelijk werd Nederland steeds mobieler, kwamen er meer auto’s en werden de spoorwegen uitgebreid. De exploitatie van de verschillende spoorlijnen werd door diverse spoorwegmaatschappijen gedaan. De overheid betaalde na 1860 een flinke portie mee aan de uitbreiding van het spoorwegennet, een enorme stimulans voor de economie. Het gevolg van de mogelijkheid om goederen en grondstoffen snel en goedkoop te kunnen vervoeren naar alle uithoeken van het land, maakt dat nieuwe industriële gebieden als paddenstoelen uit de grond schieten. De trein bleek een enorme katalysator te zijn voor de industrialisatie van ons kikkerlandje. De nieuwe industriële steden maken dat mensen massaal van het arme platteland naar de steden trekken, om te gaan werken in de industrie. De trein wordt, naast een belangrijk transportmiddel voor goederen, de populairste manier van reizen voor de burger. Rond 1900 is de trein dan ook het belangrijkste vervoersmiddel, dankzij het comfort van reizen en de zich steeds verder uitbreidende en beter wordende verbindingen. Daarmee komt ook het massatoerisme op gang en ontstaat er een hele nieuwe economie in gebieden die interessant zijn om te bezoeken. De blauwdruk voor onze huidige maatschappij was daarmee getekend.

Amsterdam Centraal Station.

Geen discussie meer over hoe laat het is!

Wist u dat steden eeuwenlang zelf de tijd bepaalden? Er bestond geen uniforme tijd of gelijkschakeling van klokken. Met de komst van een intensief spoorwegennet was dat uiteraard zeer onhandig, aangezien treinen volgens een schema rijden. In 1909 werd daarom de standaardtijd ingevoerd in Nederland, alles in dienst van de dienstregeling op het spoor.

De eerste stoomlocomotief ‘Arend’. Beeld: Spoorwegmuseum.

De trein blijft en heeft de toekomst

De massale groei van het autobezit heeft de populariteit van de trein niet kunnen wegdrukken. Waar in het begin van de automobilisatie de trein minder aandacht kreeg, daar zorgt vandaag het extreem toegenomen autoverkeer ervoor dat de trein nemen in veel gevallen de beste keuze is. Comfortabel langs de file zoeven, arriveren op stations die je in het hart van de actie zetten en die zijn ingericht als comfortabele transferia. Treinverkeer is het duurzame alternatief geworden en met het oog op de toekomst is het Nederlandse spoorwegennet de ‘gateway’ voor goederen vanuit de havengebieden naar de rest van Europa     

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.