Slimme oplossing voorkomt wateroverlast en biedt volop recreatiemogelijkheden

Door het immer veranderende klimaat hebben we in ons land steeds vaker te maken met enorme hoosbuien, waardoor er wateroverlast ontstaat. Gelukkig is ons land in de strijd tegen water niet voor één gat te vangen. Zo realiseerde aannemerscombinatie Vissers Ploegmakers B.V., F.P.H. Ploegmakers B.V., en Van de Wetering Cultuurtechniek B.V., samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland de Nieuwe Driemanspolder, met een piekberging voor overvloedig water.

Jan Meerkerk, projectmanager bij de aannemerscombinatie, legt uit: “De Nieuwe Driemanspolder is een gebied tussen Zoetermeer, Den Haag Leidschenveen en Leidschendam-Voorburg. Vanaf de oplevering van het project kunnen mensen hier wandelen, fietsen, paardrijden of varen in een afwisselend landschap van water en groen. Bij extreme neerslag wordt het gebied gebruikt als piekberging, waardoor de kans op overstroming vanuit het regionale watersysteem sterk afneemt.”

Ten tijde van dit schrijven is de Nieuwe Driemanspolder klaar. “De piekberging is in staat om twee miljard liter water te bufferen, water dat niet meer op een andere manier afgevoerd kan worden”, vervolgt Meerkerk. “Als het gebied niet als piekberging wordt ingezet, dan heeft het een recreatieve en een natuurfunctie. De Nieuwe Driemanspolder mag zich rekenen tot de laagstgelegen polders van Nederland. De polder bevindt zich op circa 4 tot 5 meter onder NAP en de situatie is echt Nederlands, als we kijken hoe het water afgevoerd moet worden.”

Paul Hollander, projectmanager bij het Hoogheemraadschap van Rijnland, voegt toe: “De polders zijn voorzien van gemalen. Zo’n 350 pompen binnen ons beheersgebied verwerken het water naar het hoofdwatersysteem. De vier boezemgemalen zorgen dan voor afvoer naar de rivieren, het Noordzeekanaal of direct naar zee. Bij hevige neerslag kan het hoofdwatersysteem overbelast worden. Je wordt dan gedwongen poldergemalen uit te zetten om te voorkomen dat dijken gaan overstromen of zelfs bezwijken. Dat levert schade op, met een snel draaiende schadeteller. De uitdaging was om dat hoofdwatersysteem, de boezem, robuuster te maken. De oplossing lag in het vergroten van de boezemgemalen zodat we meer water af kunnen voeren met inmiddels een totale capaciteit van 200 kuub water per seconde. Maar daarmee kom je op een bepaald moment aan de grenzen van wat de boezem aan kan qua waterafvoer naar de gemalen. De volgende stap is de aanleg van piekbergingen, zodat we water kunnen parkeren tijdens natte periodes. Dit water wordt dan later via hetzelfde systeem afgevoerd.

Hollander schetst de aanloop tot de uitvoering: “De eerste plannen dateren van eind vorige eeuw. In 2013 werd uiteindelijk het definitieve plan ontwikkeld, in de daaropvolgende jaren is het plan samen met omwonenden en andere belanghebbenden gedetailleerder uitgewerkt     
en vervolgens aanbesteed voor uitvoering, in 2015. Toen kwam aannemerscombinatie Vissers Ploegmakers / F.P.H. Ploegmakers / Van de Wetering Cultuurtechniek in beeld, zij wonnen deze aanbesteding op basis van hun prijs-kwaliteitverhouding waarin de kwaliteit een belangrijk aandeel had. Direct na de ondertekening van het contract zijn zij aan de slag gegaan. Op verschillende locaties werden proefvakken gemaakt. Daar werd getest hoe de bodem en het grondwater reageren op werkzaamheden. Zeer belangrijk om het werk veilig uit te kunnen voeren en tot stabiele kades te komen. De focus bij de aannemerscombinatie lag vanaf het begin al op de grootste risico’s.”

Op 1 juli 2020 werd het grootste gedeelte opengesteld voor het publiek en op 30 oktober 2020 werd de Nieuwe Driemanspolder opgeleverd, er wordt momenteel nog wel aan de afwerking gewerkt. Sinds het gebied open is zijn er altijd mensen te vinden. Meerkerk en Hollander constateren dat er veel maneges in de omgeving zitten en er veel mennerij in het gebied plaatsvindt. Er wordt actief kano gevaren, gefietst en gewandeld. Tot besluit zegt Hollander: “Oorspronkelijk hadden we verwacht de piekberging maar één keer in de 25 jaar nodig te hebben. Met het huidige klimaat ontwikkeling stellen we die verwachting echter bij, we verwachten hem nu één keer per 10 jaar te moeten gebruiken en in de toekomst eens in de 5 jaar. We zien als waterschap nu de effecten al van de klimaatveranderingen, daarom is het goed om nu te acteren!” Over de samenwerking tussen de aannemerscombinatie en het Hoogheemraadschap van Rijnland zijn beide heren het unaniem eens: na een woelige aanloop is er een bijzondere samenwerking ontstaan. “De realiteit dwingt je vanzelf tot de beste samenwerking”, aldus Hollander.