Onmisbaar in de vervangings- en de renovatieopgave

Sensoren die viaducten 24/7 monitoren, algoritmes die automatisch schades herkennen, drones die inspectievluchten uitvoeren. Nieuwe technologie zorgt ervoor dat het vakgebied van de assetmanager ingrijpend verandert. En deze smart solutions zijn hard nodig, ziet Dennis Jansen adviesgroepmanager Asset Management bij ingenieurs- en adviesbureau Antea Group. 

Medio 2022 nam Antea Group – samen met Arcadis en Movares – deel aan een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer over de vervangingsopgave. Jansen: “Hierin schetsten wij dat Nederland één van de beste infrastructurele netwerken ter wereld heeft. Maar, dat veel van die infra tussen de Tweede Wereldoorlog en de jaren negentig is aangelegd. Dit raakt nu op leeftijd en vertoont gebreken. De beschikbaarheid ervan komt onder druk te staan en hiermee ook onze welvaart.” 

Na decennia van focus op nieuwbouw verschuift de nadruk naar het onderhoud en beheer en de vervanging en renovatie van bestaande infra. Jansen: “Dan hebben we het over duizenden assets waarmee we aan de slag moeten. Dit vergt niet alleen een miljardeninvestering en de betrokkenheid van veel organisaties, het vraagt ook om kennis van mensen. Dit terwijl we nu al gekwalificeerde vakspecialisten tekort komen.”

In het rondetafelgesprek onderstreepten de ingenieursbureaus het belang van nieuwe oplossingen én perspectieven. Jansen: “Hoe ga je als beleidsmakers, gebruikers én beheerders je geld en capaciteit zo slim mogelijk inzetten? Op welke ambities en risico’s wil je sturen? Gaan we bruggen en viaducten nog puur theoretisch beoordelen, of kijk je naar wat de functie ervan is en welke eisen daarvoor minimaal nodig zijn?”

Daarnaast gaat nieuwe technologie van doorslaggevend belang zijn. Jansen: “Antea Group is volop bezig om die nieuwe concepten te ontwikkelen. De Smart Bridge is daar een prachtig voorbeeld van. In Leeuwarden hebben we een viaduct met sensoren uitgerust om op basis van realtime informatie te kunnen meten en voorspellen wat de werkelijke restlevensduur is. Op dit moment weten we dat het viaduct een langere levensduur heeft dan theoretisch verwacht. Elk jaar dat de gemeente dit viaduct langer kan handhaven, scheelt een substantieel bedrag. Naast besparing, is het doel ook om beter inzicht te krijgen. Met dit inzicht kan vervanging en renovatie meer worden gespreid.”

Automatische Schadebeeldherkenning (Winnaar van de Vernufteling 2021) is ook zo’n concept waarmee – samen met diverse overheden – al volop wordt geëxperimenteerd. Bijvoorbeeld bij de spoorbrug bij Weesp. Jansen: “Hier brachten we met een inspectiedrone de constructie in beeld. Binnen 48 uur beoordeelde een algoritme alle 10.000 beelden op schades zoals corrosie, degradatie en coatingproblemen. Deze zijn vervolgens in een 3D-model (digital twin) van de brug gezet. Een adviseur stelde vervolgens op basis van deze data een adviesrapport op.”

Deze aanpak verkort het inspectieproces van gemiddeld vier weken naar twee weken en vergroot de kwaliteit van het inspectieproces. Maar de grootste winst zit ‘m in de inzet van de specialist. “Die hoeft bijvoorbeeld niet meer één voor één al die schadebeelden door, maar kan dankzij het voorwerk van het algoritme focussen op zijn analyse en de oplossingen. Kortom, je zet jouw advieskracht in waar die van meerwaarde is. De uren die je uitspaart, kun je weer op een ander project inzetten.”

Meerdere Smart Solutions zijn de pilot-fase inmiddels ontgroeid. Nu is het zaak vooral om bewijslast op te bouwen en beheerders ervan te overtuigen dat dit betrouwbare alternatieven zijn. Jansen: “Mooi dat we de ruimte krijgen om met opdrachtgevers nieuwe toepassingen in de praktijk te brengen. Want, waar beheerkennis, IT en data-science elkaar ontmoeten, is nog ontzettend veel te winnen.”