​N241: gegund op samenwerking

De A.C. de Graafweg (N241) is een belangrijke oost-westverbinding in de provincie Noord-Holland, maar staat ook in de top 10 van meest onveilige wegen. Om de verkeersveiligheid te verbeteren, wordt het 12 kilometer lange tracé nu heringericht. Daarvoor moet ook de drinkwatertransport-leiding van PWN naast de weg ‘plaatsmaken’. De omvang en de verwachte complexe faseringspuzzel waren voor zowel de provincie als het drinkwaterbedrijf aanleiding om de koppen bij elkaar te
steken en gezamenlijk de markt uit te dagen. En ook nog eens op een hele bijzondere manier.

Bij het maken van de plannen voor het herinrichten van de A.C. de Graafweg hebben we ons laten inspireren door de Marktvisie, begint Sjoerd van Houten, programmamanager bij Provincie Noord-Holland. “Uitgangspunt van Marktvisie is om projecten met minder hinder, tegen een eerlijke prijs én op een duurzame wijze te realiseren. We hebben het hele land doorkruist en projecten bekeken met als grote inspirator project DOEN van Rijkswaterstaat, feitelijk een concrete invulling van Marktvisie. In 2017 is er vervolgens een team gevormd vanuit de provincie en zijn we met de voorbereidingen gestart, zoals het schrijven van een projectplan en het contacteren van een ingenieursbureau.”

Door de omvang van het project kwam al snel aan het licht dat het behoorlijk complex zou worden, zegt Rob Bloemsma, projectmanager N241 bij Provincie Noord-Holland. “De hele wegconstructie moet vernieuwd worden, de drinkwatertransportleiding moet worden verlegd en er is geen onderliggend wegennet waarover het verkeer omgeleid kan worden. We stonden dus voor een uitdaging. Dat was de reden dat we al bij de werving van het ingenieursbureau voor een ‘best value procurement’ hebben gekozen. Dat doen we eigenlijk nooit. Sweco kwam als beste uit de bus. Gezamenlijk zijn we de voorbereidingen gestart, het opstellen van het provinciaal inpassingsplan, de grondverwerving, enz. Op een bepaald moment waren we drie dagen aan het worstelen met de enorme hoeveelheid aan kabels en leidingen in het tracé naast de weg. Daarbij was ook Stef Goossens betrokken, projectmanager van PWN. Gebogen over alle tekeningen kwamen we eigenlijk maar tot één conclusie: de fasering is dermate complex dat we het beter samen kunnen doen.”

Nadat alle plannen, ideeën en het provinciaal inpassingsplan waren goedgekeurd en gepubliceerd, hebben de twee opdrachtgevers gezamenlijk het project op de markt gebracht. “We hebben een landelijke marktconsultatie gehouden, waar zes aannemer op hebben gereageerd”, zegt Bloemsma. “Drie daarvan kwamen met het voorstel om op samenwerking aan te besteden en daarmee risico’s bespreekbaar en deelbaar te maken. Dat is voor ons aanleiding geweest om wederom op onderzoek uit te gaan in het land. We werden getriggerd en geïnspireerd door het HWBP-project Stadsdijken Zwolle. Een project vooral gericht op samenwerken en met een open boekhouding. Dat idee hebben we als het ware geleend en ingezet voor het herinrichten van de A.C. de Graafweg én het verleggen van de drinkwatertransportleiding. Het project is dus uitsluitend gegund op samenwerking. Voor de marktpartijen best spannend, omdat ze buiten hun comfortzone moesten treden. Dat bleek ongegrond, want we waren absoluut onder de indruk van de kwaliteit die werd aangeboden. Na een vrij zwaar aanbestedingstraject rolde Boskalis uiteindelijk als beste uit de bus.”

Na een uitgebreid voortraject ligt er nu een hele goede uitvoeringsovereenkomst. “We zijn gezamenlijk met het bouwteam zo’n 14 maanden bezig geweest om het project goed te doorgronden en het met elkaar eens te worden. Een periode die we snoeihard nodig hebben gehad”, constateert Bloemsma. Dat kan ook Theo de Veer, teammanager van groep transportleidingen bij PWN beamen en zegt: “Het is voor PWN het eerste bouwteamproject samen met de provincie Noord-Holland. Door deze werkvorm kunnen we onze belangen beter behartigen bij de provincie. We hebben enerzijds getracht om zoveel mogelijk van de bestaande leiding te behouden en waar dat niet kon meegedacht over hoe de leiding zo efficiënt mogelijk verlegd kon worden. Op een locatie waar we in de toekomst ook goed bij kunnen voor beheer en onderhoud, op voldoende afstand van andere kabels en leidingen.” Goossens vult aan: “Het voordeel van deze samenwerking is bovendien dat onze werkzaamheden worden opgenomen in de planning van Boskalis. Dat scheelt ons heel veel overleggen, laat staan eventuele knelpunten in de uitvoering. Het komt de afstemming ten goede.” En dat blijkt ook in de praktijk, want Van Baarsen Buisleidingen die in opdracht van Boskalis het verleggen van de leiding op zich neemt, loopt inmiddels al twee maanden voor op de planning. Anders dan de provincie die tijdens de uitvoering meer op de achtergrond opereert, is PWN nadrukkelijk aanwezig op het project en verzorgt ook de directieleveringen. “Er loopt altijd een opzichter buiten rond”, zegt Goossens. “Niet zozeer om de aannemer te controleren, maar vooral om assistentie te verlenen, bijvoorbeeld als er een leiding uit bedrijf genomen moet worden. Want behalve de drinkwatertransportleiding worden ook de nodige distributieleidingen aangepast en watermeterputten verplaatst.”

Alle risico’s zijn in de bouwteamovereenkomst beheerst en gealloceerd, behalve overmacht. Hierdoor wordt het project zonder VTW’s gerealiseerd. “De stakeholders zijn uitvoerig bij het ontwerpproces betrokken, de vier gemeenten waren aan boord, het waterschap en participatiegroep vanuit bewoners. Er zijn gesprekken gevoerd die je in een traditionele contractvorm niet met elkaar voert. Dat betaalt zich uit. De eerste voortekenen zijn heel positief. Het product wat er ligt is goed en de omgeving is betrokken. Dat zie je ook bij de onteigening, alle gronden zijn minnelijk verworven. Samenwerken en elkaar kritische vragen durven stellen, is absoluut de kracht van dit project. Op alle gebieden en in alle lagen.”