Mekante Diek staat voor één van de meest unieke dijkversterkingsopgaven van Nederland

Vanuit het landelijk Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt tot 2050 een groot aantal dijken in ons land versterkt. Voor Waterschap Rivierenland betekent dat circa 400 kilometer aan dijkversterkingen de komende decennia, waaronder de 19 kilometer lange dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg die momenteel in uitvoering is. Het is volgens bouwcombinatie Mekante Diek één van de meest unieke dijkversterkingsopgaven van Nederland. 

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is opgezet om alle primaire waterkeringen in Nederland te laten voldoen aan de wettelijke norm. “Het programma voorziet in veel dijkversterkingen tot 2050”, weet Peter Lobbezoo, projectmanager vanuit Waterschap Rivierenland. “Het doel is om in 2050 alle waterkeringen weer op sterkte te hebben. Dat betekent overigens niet dat ze nu niet sterk genoeg zijn. We bouwen namelijk vandaag aan de dijk die we morgen nodig hebben.” Mekante Diek, bestaande uit Dura Vermeer, Ploegam en Van Oord, heeft al vroegtijdig geanticipeerd op de dijkversterking Tiel – Waardenburg. “Nog voordat het werk op de markt kwam, waren we al driekwart jaar bezig met de voorbereiding”, zegt Dick Baars, projectdirecteur namens Mekante Diek. “Wij wilden dit project als combinatie heel graag winnen. Het is ons op het lijf geschreven.”

Dura Vermeer, Ploegam en Van Oord zijn door de wol geverfd en expert op het gebied van dijkversterkingen. “We hebben al vele dijkprojecten op onze naam staan”, zegt Dick met gepaste trots. “Helemaal bijzonder in dit geval is dat de eerste grote opdracht van Ploegam zich op deze dijk afspeelde in het jaar 1987. Het betrof het maken van klassieke zinkstukken voor twintig kribben in de uiterwaarden van de Waal bij Opijnen. Binnen Mekante Diek zijn alle drie de bedrijven complementair aan elkaar. We kennen elkaar door en door, leren van elkaar en zijn daarmee in staat om processen telkens weer te verbeteren. Dat maakt ons ijzersterk.” En die verregaande expertise komt hier tussen Tiel en Waardenburg goed van pas. “Het lijkt misschien makkelijk om een dijk te bouwen, maar hier is bijna iedere meter dijk anders. De dijk is op sommige plekken hoog en steil, de ruimte is heel beperkt, perceeleigenaren hebben hun inbreng, het project bevindt zich vrijwel volledig in een Natura2000-gebied en er is een heleboel oud zeer uit het verleden vanwege slechte ervaringen met een eerdere dijkversterking. De spoedwet heeft destijds veel argwaan gewekt. Kortom, dit project vraagt om maatwerk. Wij willen ons visitekaartje afgeven, ook richting de omgeving.”

De aanpak van Mekante Diek is geënt op zo min mogelijk hinder voor de omgeving. “We kiezen er bewust voor om nagenoeg alles via het water aan te voeren”, geeft Dick aan. “Verder worden damwanden waar nodig trillingsvrij en -arm aangebracht, zodat de kans op schade zo klein mogelijk blijft.  

We zetten alles in het werk om het project vlekkeloos te laten verlopen. Alles wat we doen wordt tot in de puntjes voorbereid, anders gaan we niet naar buiten. Gestructureerd vol gas.” Peter kan dat bevestigen en zegt: “Vanuit het waterschap hebben we heel bewust uitgevraagd naar een aanpak met zo min mogelijk hinder. En natuurlijk realiseren we ons ook dat het een ingewikkelde puzzel is, gezien de beperkte ruimte, de geldende wet- en regelgeving, aandacht voor archeologie, natuur, emissies, en ga zo maar door. Naast het beperken van hinder, streven we als waterschap naar een zo duurzaam mogelijke uitvoering. We hebben de markt uitgedaagd om het project uit te voeren met de laagste uitstoot en -energievraag. Mekante Diek is daar heel adequaat op ingestapt.”

De combinatie prijst het waterschap om de duurzame uitvraag. “Het getuigt van moed en lef”, vindt Dick. “Wij hebben ervoor gekozen om wat elektrisch kan, ook op die manier uit te voeren. Van elektrische graafmachines en -heistellingen tot elektrische kippers en kranen, het komt hier allemaal samen. Ik denk dat we inmiddels wel kunnen stellen dat hier het grootste elektrische materieel- en wagenpark van de Benelux opgesteld staat. Of misschien zelfs wel van Europa. We hebben zelfs een snellaadplein ontwikkeld vanuit dit project in samenwerking met Betuwewind.” WattHub is het eerste snellaadplein voor vrachtauto’s en zwaar bouwmaterieel ter wereld. “We gaan ons steeds meer realiseren dat dit project heel bijzonder is”, vervolgt Peter. “Natuurlijk zijn we er als waterschap voor de dijken, maar indirect zetten we met het snellaadplein wel een mooie ontwikkeling in gang.” Ook Dick kan dat beamen: “Vanuit de oervraag ‘een betere wereld begint bij jezelf’ zien we het snellaadplein als een surplus. Het maakt Nederland ook na dit dijkversterkingsproject langs de A15 en verder een stuk schoner.”

Los van die mooie ‘bijvangst’ is dijkversterking Tiel-Waardenburg een enorme opgave. “Niet alleen in de uitvoering, maar zeker ook qua engineering”, benadrukt Dick. “Op het tracé wordt ongeveer 9 kilometer aan damwand aangebracht en de overige 11 kilometer wordt met grond versterkt. Dat is ‘gewoon’ groot werk. En dat kan alleen maar als je samen optrekt. We betrekken onze partners, onderaannemers en leveranciers daarom al vroegtijdig in het ontwerptraject om met kennis van zaken alles tot in de puntjes af te stemmen. Het project wordt ook volledig in BIM uitgewerkt. De tekeningen worden één op één in het machinepark ingelezen, maar het model wordt ook gebruikt om de omgeving in te lichten, de risico’s en planning af te stemmen. Kortom, om de integrale puzzel te maken. En dankzij een relatief eenvoudige dashboarding kunnen we het project optimaal volgen en managen.” Tot op heden lopen we dan ook keurig op schema, merkt Peter op. “De filosofie die Dick eerder schetste ‘van eerst alles goed voorbereiden voordat je aan de slag gaat’ zien we buiten terug. Het is een goed beheerst proces. Medio augustus is het eerste dijkvak aan de Tielse kant gereedgekomen voor inzaaien. Daarmee starten we in september. De planning is om het hele tracé tussen Tiel en Waardenburg eind 2026 hoogwaterveilig te hebben.”