‘Laten we de waterbouwers een krachtige stem geven’

Ze kennen elkaar van het Havenbedrijf Rotterdam en hebben allebei een voorliefde voor alles wat er op het water gebeurt. Wegen mogen zich dan wel splitsen, uiteindelijk kom je elkaar toch weer tegen. We zitten aan tafel bij Andrea Vollebregt, directeur van de Nederlandse Vereniging van Waterbouwers en Caroline Nagtegaal – van Doorn, lid van het Europees Parlement (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) | Renew Europe (RE) Commissie Transport & Toerisme (TRAN) | Commissie Economische & Monetaire Zaken (ECON).

De focus van het gesprek ligt op de algemene zichtbaarheid van de waterbouwers. Die kan nog beter, is de unanieme mening.

“De meeste partijen in de transportsector weten Brussel inmiddels wel te vinden. De binnenvaart echter en ook de waterbouwers en de zeevaart, kunnen hulp gebruiken om zich zichtbaar te maken”, vertelt Caroline. “Daar zie ik voor mij een dankbare taak weggelegd. Ik benader hen actief om ze een stem te geven in Brussel.” Andrea knikt en zegt: “Waterbouwers worden nog te weinig waargenomen. Maar juist in het licht van klimaatveranderingen, de vervangingsopgave van de natte infrastructuur en de grote behoefte aan goed opgeleid personeel, is het noodzakelijk om zichtbaar te zijn en te laten zien welke toegevoegde waarde de sector heeft. Daar werken we vanuit de Vereniging van Waterbouwers hard aan. Er wordt door de vereniging en de lidbedrijven veel geïnvesteerd  in zaken als social media, media campagnes en in voorlichting. Bijvoorbeeld om de jeugd enthousiast te krijgen voor dit mooie vak en om te laten zien wat waterbouwers kunnen bijdragen aan een toekomstbestendig leven in de Nederlandse delta. Daarvoor zijn we ook afhankelijk van werkbare wet- en regelgeving op nationaal en Europees niveau.  “

Alles draait om verbinding. Caroline: “We vragen waar we de zee- en binnenvaart en de waterbouwers mee kunnen helpen. Ik wil hen duidelijker op het vizier van Europa krijgen, zodat zij gezien worden en de overheid aandacht aan hen gaat besteden, niet alleen financieel, maar op alle fronten. In een puntenplan betrek ik de binnenvaart, de waterbouw, de havens, maar ook lokale overheden, haventerminals en brancheverenigingen.

De vraag die ik stel is: ’Waar kan Europa helpen om de vergroeningsslag te maken?’. We moeten nadenken over het faciliteren van nieuwe schone brandstoffen, over digitalisering, personeel en opleidingen, willen we de voorkeur gaan genieten op transportgebied. De sector heeft daarin steun hard nodig.”

“100% emissieloos werken op korte termijn is een utopie”, vervolgt Caroline. “Wat we wel kunnen doen is emissie zoveel mogelijk beperken, daar zijn inmiddels al genoeg middelen voor. Laten we gebruik maken van de transitiebrandstoffen die er zijn. Laten we elektrificeren waar het kan en waar toch verbrandingsmotoren nodig zijn, kiezen voor schonere brandstoffen.” Andrea: “We hebben onderzoek gedaan naar de binnenlandse waterbouwvloot, dat inzicht geeft in de mogelijkheden om te komen tot schoner en emissieloos materieel in de atypische waterbouwvloot.  Verschillende oplossingen zullen nodig zijn om duurzaam te werken. De vloot bestaat namelijk uit een grote verscheidenheid aan schepen; van zuigers, heischepen, kraanschepen, werkschepen, drijvende werktuigen en kleiner materieel. Allemaal met een andere omvang en vermogensvraag en andere mogelijkheden tot verduurzaming. De conclusies: we bevinden ons in een transitie en moeten op grond van de lange levensduur van de vloot keuzes maken. Nu investeren in bestaande duurzame opties die mogelijk in de toekomst niet meer toelaatbaar zijn? Of langer wachten en dan direct investeren in de nieuwste mogelijkheden en meer emissiereductie? Daarnaast moet er gewerkt worden aan voldoende capaciteit van duurzame brandstoffen en in het verlengde daarvan aan voldoende infrastructuur. Het tijdig aanpassen van wet- en regelgeving mag daarbij ook niet ontbreken. Allemaal zaken die Caroline onder de arm mee kan nemen naar Brussel. Tenslotte hebben onze lidbedrijven ook vooral investeringsperspectief nodig. Overheid en opdrachtgevers moeten zich realiseren dat deze transitie geld kost. Zij kunnen hierin het verschil maken door passende subsidies op te stellen en door duurzaamheid in aanbestedingen een factor van betekenis te maken en dit ook zo te waarderen.  

“Het is belangrijk dat de eerste stappen gezet worden”, aldus Caroline. “Hoge investeringskosten kunnen afschrikken, maar als de overheid een handje helpt om de onrendabele top te dekken, dan kan dat op een gegeven moment gaan vliegen zodra de markt het omarmt. En we hebben koplopers nodig die het goede voorbeeld geven. Die voorbeelden sla ik onder de arm en neem ik mee naar Brussel. Daar laat ik met liefde zien hoe hard de sector eraan werkt en welke risico’s men neemt om te vergroenen. Ik laat zien dat er ook grote economische kansen zijn in vergroening.”

Tot slot praten we over de mogelijkheden die er zijn om stroom te krijgen op plaatsen waar het net niet meer komt. “We hebben voor elektrificatie mobiele en drijvende stroomvoorzieningen nodig. We moeten niet alleen focussen op de kasten op de kade”, zegt Caroline. “Pas dan kan er goed geëlektrificeerd worden in de waterbouw. En voor zowel waterbouw als binnenvaart geldt: er mogen meer walstroompunten komen. Een mooi voorbeeld vind ik de ‘Skoonbox’ in Amsterdam. Een containerbatterij die voldoende stroom levert om zeeschepen te poweren. Hij is bovendien geladen met groene stroom. Drijvende stroomvoorziening, is ook echt een van de oplossingen.”

Andrea: “Mobiele stroomvoorziening of mobiele bunkering van waterstof zijn interessante opties voor de waterbouw en behoren tot een duurzame infrastructuur. Er is nog een weg te gaan, maar de bakens staan goed. Ik ben ervan overtuigd dat innovaties en technologische ontwikkelingen elkaar de komende jaren snel op zullen volgen. Als we samen blijven werken aan het zichtbaar maken van de binnenvaart en de waterbouw, dan zijn we straks een vast onderdeel in de overheidsportefeuille. Wij denken mee over transitiepaden voor alle soorten schepen en werktuigen, om daarmee perspectief te kunnen bieden aan de sector. Het is een groot verschil of je moet kijken hoe je een generieke oplossing toepast op een vaartuig dat daarvoor niet is gebouwd, of een maatwerk oplossing kunt toepassen, die voor jouw type schip is ontworpen.”

Als laatste zegt Caroline: “Het idyllische beeld van de binnenvaart met de gezellige aanblik van een vrachtschip, met een auto erop, een waslijn met kinderkleertjes, een hond op het achterdek en een papa en een mama in de kajuit – dat moet beter over het voetlicht worden gebracht wat mij betreft. Bij waterbouw ziet men die baggerboot voor zich, midden op het meer, je kunt er uren naar kijken. Want dat daar in beide gevallen een enorm economisch belang achter steekt is volstrekt onbekend. Wij gaan duidelijk maken welke rol alle elementen spelen, aan touwtjes trekken, en ons keihard inzetten voor deze sectoren.”