Infra-Marktplaats: ‘Vijftien liggers t.e.a.b.’

Wat te doen met balkstaal, oude rijplaten, stelconplaten of houten balken? Die verdienen een tweede leven op de Infra-Marktplaats. Hergebruik moet het nieuwe normaal worden. “We hebben concreet vijftien betonnen liggers in de aanbieding. Die komen straks vrij bij de renovatie van de Haringvlietbrug.”

Het idee van Marktplaats is het simpele idee achter de Infra-Marktplaats die Corstian van Hartingsveldt van Struijk en Eline Pohlmann van Mobilis een duw in de rug willen geven. De managers pleiten voor een nieuwe moraal in de infra-sector: “De gedachte dat je éérst kijkt naar wat kan worden hergebruikt. Het liefst op de locatie zelf, maar anders elders.” De Marktplaats speelt in op het matchen tussen bouwplaatsen. 

Struijk is, net als Mobilis, onderdeel van TBI Infra en vorige eeuw begonnen als sloop- en saneerbedrijf. Hartingsveldt: “We hebben het tegenwoordig over demonteren. Minimaal 80% op een bouwplaats is goed herbruikbaar bij een ander project.” Concreet loopt de marktplaats via Stichting Insert, dat is opgericht door meerdere marktpartijen. “Dat loopt al goed, maar kan nog een boost gebruiken.” Daar staan al gipsplaten en kanaalvloeren op, kozijnen en metselwerk, maar nog bijna geen materiaal uit de infra-sector. Dat gaat veranderen als het aan de TBI-bedrijven ligt, met Mobilis en Struijk voorop. 

Hartingsveldt weet dat hergebruik niet altijd de makkelijkste route is. Gebruikt materiaal moet vaak worden schoongemaakt en opgeslagen. De kans op succes op een goede match tussen vraag en aanbod is het grootst als je ruim van te voren weet wanneer materiaal vrijkomt. Hij wijst weer op het voorbeeld van de Haringvlietbrug. “We zijn maanden geleden al gaan kijken en hebben samen de planning bekeken. Dan kies je in overleg het beste moment, want de renovatie van de brug heeft een ronduit krappe fasering. We weten nu al dat we over acht weken de balken kunnen loszagen met draadzagen. Het zijn voorgespannen liggers, dus we moeten op zoek naar een kunstwerk waar die liggers van 22 meter weer precies passen. Je kunt er geen stukje afzagen. We hebben een locatie bij de MDB gereserveerd om de liggers schoon te maken. Nee, ze zijn niet gratis af te halen. De meerwaarde en winst zit in het hergebruik, in het uitsparen van materialen. In de CO₂ die niet vrijkomt. Hergebruik verdient een reële prijs.”

“Op dit moment ligt de bouw voor op de infra. Bij kantoren en huizen is al een levendige handel in materialen als gipsplaten, kanaalvloerplaten en kabelgoten. Die stap gaan we voor de infra ook maken.”

De ambitie voor de Marktplaats: nog dit jaar alle vrijkomende materialen van nog minimaal tien lopende infraprojecten op de marktplaats plaatsen. Dat materiaal hoeft dus niet meteen vrij te komen, maar moet gepaard gaan met een planning over de termijn dat iets beschikbaar komt. 

Eline Pohlmann, Afdelingshoofd Beheersing en Projectondersteuning bij Mobilis hamert op de noodzaak van een nieuwe moraal in de infra-sector. “Het is misschien nog de makkelijke weg om het niet te doen, maar het is de enige juiste weg om het wel te doen. De milieu-impact moet omlaag. Dat is een kwestie van mindset en dóen. Ik weet nog dat een paar jaar geleden veel kritiek was op het verbod van plastic zakjes in winkels. Nu hoor je er niemand meer over. Niemand vindt het meer raar als de verwarming een paar graden lager staat om het gasverbruik te verlagen. Met dit soort maatregelen neem je stappen en meestal is een routine makkelijk aan te passen.”

Tussen de verschillende bouwplaatsen van Mobilis wordt al van alles doorgeschoven. Vaak gaat dat om losse elementen zoals noodaggregaten, lockers of kantoormeubilair. Ook bouwketen krijgen vaak een tweede of derde leven. Verder hoppen hulpbruggen, barriërs, rijplaten, dranghekken en overig materieel steeds vaker van bouwplaats naar bouwplaats. 

Relatief nieuw is het circulair denken over het project zelf. “Feitelijk zou je in de tender al moeten nadenken over welke elementen je kunt hergebruiken van een brug, tunnel of waterzuivering. Niemand is bezig met het einde van de levensduur als een project nog moet worden gegund. Maar het is het meest efficiënt om meteen bij inkoop en levering vast te leggen welke materialen waar zijn gebruikt. Hoe iets is vastgemaakt en ook weer los te maken is. Tijdens de tenderfase of bouwfase ligt de focus op de planning en de oplevering. Begrijpelijk maar ook daar moet de sector een ‘mindshift’ maken. Het is nog steeds te makkelijk om niets te doen.”