‘Ik sla een brug tussen het management en de werkvloer’

De eerste vraag die we Jolanda van Zanen, managing director bij BAM Energie & Water, stellen luidt: “Wat heb jij met energie en water?” Jolanda antwoordt: “Oorspronkelijk werkte ik in de IT, bij KPN. Na 12 jaar werken en de komst van een tweede kind wilden mijn man en ik landelijker gaan wonen, om de kinderen meer ruimte te geven om op te groeien. De keuze viel op Drenthe. Omdat mijn man drie dagen werkte en ik vijf, wilde ik eerst een nieuw baan vinden, die wonen in Drenthe mogelijk zou maken. Die baan kwam er, een landelijke functie bij Enexis. We verhuisden naar Drenthe en als snel kwam ik er in mijn nieuwe functie achter dat er veel congruentie zat tussen werken in de telecom- en de nutssector. Zo werd ik gegrepen door het thema energie.”

“De Telecombranche liep qua techniek zo’n 10 jaar voor op de energiebeheerders, terwijl de werkzaamheden haast identiek zijn. Er moeten kabels en leidingen de grond in, er moeten aansluitingen worden gemaakt. Enexis was net gesplitst van Essent, ‘Operator versus Serviceprovider’, een splitsing zoals ik die kende in de Telecomwereld. Je hebt elke dag te maken met eindklanten, die een product bij je afnemen. Ik bracht het fenomeen klantbeleving daarom binnen bij Enexis. Dat ging gepaard met vragen als: Wat mag een klantproces kosten? Is een zakelijke klant meer waard dan een particuliere klant? Een voorbeeld: tuinders die energie terugleveren wil ik een ander klantproces bieden dan een consument. Dat was volledig nieuw, in plaats van praten over een aansluiting, ineens praten over de gebruiker van die aansluiting. Er werden nieuwe processen en programma’s ingevoerd. Erg spannend, omdat dit ook nog eens uit de koker van een vrouw kwam die bovendien niet eens uit de energiesector kwam.”

Met 3000 collega’s die bijna allemaal mannen waren (rond 2008) was het volgens Jolanda bijna ondenkbaar om zo te werken als vrouw, zonder technische achtergrond. “Ik bracht echter een bepaalde commerciële zakelijkheid en menselijkheid mee. Aan de directietafel vroeg ik vaak wat de monteur van een bepaald plan zou vinden. Daarmee sloeg ik als directeur infra bij Enexis een brug tussen management en de werkvloer, lees: het werkveld. Dat werd niet altijd op waarde geschat, ondanks de 100% oprechtheid. Uiteindelijk zag men de waarde ervan in.”

Met de wens om in een meer commerciële omgeving te werken, stapte Jolanda over naar BAM Energie & Water. “Ik wilde graag een competitief team leiden, want dat miste ik nog. Energie & Water liggen dicht bij elkaar qua competenties, je ziet dat ook aan de vele combicontracten die getekend worden. Ik kom graag op voor de mensen die het moeten doen op de werkvloer en in het veld, vanuit een rechtvaardigheidsgevoel. Mensen zoeken me nu op voor hulp bij vraagstukken die voortkomen uit de oude denkwijze. Leidinggevenden hebben het soms zwaar met me, omdat ik de mens centraal stel. Ik coach het management dan ook en leer hen op vertrouwen te sturen en beslissingen bij de medewerkers zelf te laten liggen. Traditioneel leiderschap stuurt mensen weg, is mijn overtuiging. Door anders te denken en te werken behoud je personeel.”

“De aannemerij is een relatief harde wereld. Als vrouwelijke manager kom je in 2022 nog steeds dezelfde problemen tegen als toen. Oude rolmodellen, soms respectloos gedrag van mannen jegens vrouwen. Wat ik wil meegeven aan vrouwen die op een kruispunt in hun carrière staan: laat dat je er niet van weerhouden om te kiezen voor een baan in de infrasector. Je zult altijd mensen hebben die vasthouden aan oude ideeën. Maar jij kunt het verschil maken en uiteindelijk komen we er samen wel. Ik coach vrouwelijke medewerkers op dat vlak, zodat ze niet krampachtig in een rol wegduiken, maar gewoon zichzelf kunnen zijn. En wie zich zorgen maakt over het combineren van een managementfunctie met het opvoeden van kinderen, daar wil ik tegen zeggen: “Doe het gewoon en maak afspraken thuis. Laat wel het idee los van de thuiszittende moeder. Verdeel de taken als ouders onderling. Daar heb je wel de medewerking van je partner voor nodig uiteraard. Een andere boodschap die ik vrouwen wil meegeven, is dat je je passie achterna moet gaan. Laat je niet afleiden door mannen die je niet zien staan. Je moet gewoon niet bescheiden zijn. Maak jezelf zichtbaar!”