Grootste visveilige pompen

Met maar liefst zes pompen van 11,5 meter hoog met waaiers van 4,60 meter, is het gemaal van Den Oever één van de grootste gemalen in Europa. Voor Flowserve, verantwoordelijk voor de ontwikkeling en productie van de pompen, zijn het niet alleen de grootste verticale pompen die ze tot nu toe gemaakt hebben, maar tevens de grootste visveilige pompen. Een innovatie met volop kansen voor de toekomst.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen, de schaalgrootte van de pompen heeft bij de engineers van Flowserve voor de nodige slapeloze nachten gezorgd. Bert Waterink, projectleider: “De omvang van de pompen is een enorme uitdaging. Door de omvang, een diameter van 5,50 meter en een hoogte van 11,5 meter, volstond het basisontwerp van onze pompen niet. We hebben het ontwerp helemaal opnieuw moeten doornemen en evalueren. Het moet namelijk aan alle kanten kloppen, zowel technisch als qua performance.”

Flowserve is specialist in de ontwikkeling en levering van kleppen, asafdichtingen en pompen voor onder meer industrieën als olie, chemie, energie en de watermarkt. Eén van haar krachten is dat zij in Etten-Leur beschikt over een eigen testbassin voor testen van de aanstroming naar gemalen en een proefopstelling voor het testen van nieuwe waaierontwerpen. “Daar zijn wij uniek in”, aldus Jan Vervoort, sales engineer. “Zo hebben we zowel de hele aanstroming als de waaiers van de pompen voor het gemaal van Den Oever op schaal kunnen testen op rendement en capaciteit. Een must gezien de omvang van de pompen.”

Behalve het ontwerp, zorgde ook de productie voor de nodige hoofdbrekens. Want vindt maar eens een bedrijf die waaiers van 4,60 meter en 35 ton kan gieten. Waterink: “Dit hebben we laten uitvoeren door een bedrijf gespecialiseerd in het gieten van scheepsschroeven. Sowieso is een goede samenwerking essentieel in een multidisciplinair project als die van de Afsluitdijk. Zo hebben we met bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord, Rebel en Invesis) en Rijkswaterstaat vanaf het begin af aan gezocht naar de ‘best for project’ oplossing. Door de omvang is het kostbaar om de pomp te verwijderen uit het gebouw in het geval van onderhoud. Daar hebben we innovatieve oplossingen voor bedacht en is de pomp dusdanig ontworpen dat het toegankelijk is voor onderhoudspersoneel en onderhoud gepleegd kan worden zonder de pomp te demonteren.”

De pompen zijn extra bijzonder omdat ze tevens de grootste visveilige pompen zijn in Europa. Vissen worden als het ware begeleid door de pomp. Een oplossing met toekomstperspectief volgens Vervoort. “Voor nagenoeg alle bestaande pomptypes voor gemalen heeft Flowserve een visveilige oplossing ontworpen. Bovendien zijn veel gemalen in de basis dusdanig goed dat ombouw van bestaande pompen naar een visveilig ontwerp volstaat om ze toekomstbestendig te maken. Met het oog op duurzaamheid en het beperken van investeringskosten een zeer interessante optie voor waterschappen.”