Elke dag Klimaatdag

Skipness Castle, Kintyre Peninsula, Scotland. Schotland is bezaaid met prachtige restanten van kastelen. Sommige zoveel jaren oud dat er vaak nog maar enkele muren staan die hooguit tot de verbeelding spreken. Skipness Castle is een uitzondering. Het heeft nog diverse ruimtes die intact zijn. Bij het zien van zo’n monument vraag je je af: hoe hielden ze het warm, zo zonder gas? Dat de geschiedenis soms weer actualiteit wordt, zien we vandaag de dag. De vraag naar methoden om monumenten zonder gas te verwarmen is urgenter dan ooit. En dat is nog maar één van de problemen die wij in de komende jaren op ons pad krijgen.

Eind december 2018 werd het langverwachte concept-Klimaatakkoord bekend. Daarin hebben vijf sectortafels (gebouwde omgeving, mobiliteit, landbouw en landgebruik, elektriciteit en industrie) onder leiding van het Klimaatberaad hun voorlopige plannen voor CO₂-reductie vastgelegd. In vervolg hierop stemde de Eerste Kamer op dinsdag 28 mei jl. vóór de Klimaatwet. Deze wet verankert de hoofdlijnen van het klimaatbeleid. Hiermee is de route vast komen te staan waarmee we de klimaatdoelen willen behalen. Maar wat betekent die wet nu? En welke mechanismen krijgen we in handen om ervoor te zorgen dat we koers houden op weg naar het bereiken van die doelen?

De Klimaatwet is om te beginnen een ‘kaderwet’: een wet die algemene principes, verantwoordelijkheden en procedures regelt. Het belangrijkste raamwerk vormen drie heldere doelen: de uitstoot van broeikasgassen moet voor 2030 met 49% omlaag ten opzichte van het ijkjaar 1990. In 2050 moet dat 95% zijn. Tegelijkertijd moet het aandeel broeikasgas-neutrale elektriciteit worden opgeschroefd tot 100% in 2050. 

Hóe we deze doelen gaan bereiken, moet duidelijk worden in het Klimaatplan dat het kabinet elke vijf jaar moet maken. In dat plan staan de belangrijkste beslissingen die de overheid de daaropvolgende jaren neemt op het gebied van klimaatbeleid. Het bevat verder onder meer de maximale uitstoot van CO2 per sector gedurende vijf jaar en vijfjaarlijkse doelstellingen voor energiebesparing. Zes tot twaalf maanden voorafgaand aan het vaststellen van het Klimaatplan rekent het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) het plan door. Zo blijven we scherp.

Het signaal van de politiek is duidelijk, het is menens. Gelet op de doelen treedt de Klimaatwet zo snel mogelijk in werking. Naar verwachting al dit jaar. Het daadwerkelijke succes van de Klimaatwet hangt af van het definitieve Klimaatakkoord: het concrete maatregelenpakket dat bedrijven, organisaties en de overheid op dit moment nog uitonderhandelen aan de klimaattafels én dat onderdeel wordt van het eerste Klimaatplan. De bekendmaking van het Klimaatakkoord wordt eind juni, begin juli verwacht. 

Het klimaatplan dient als houvast voor de jaarlijkse Klimaatnota: een kabinetsreactie op de Klimaat- en Energieverkenning die het PBL op iedere vierde donderdag in oktober zal publiceren en waarin de laatste cijfers en andere actuele zaken omtrent het klimaat staan. Om de gedane beloften levend te houden, heet deze dag voortaan Klimaatdag. Maar met de ambitieuze klimaatdoelen voor ogen is het voor ons vanaf nu eigenlijk elke dag Klimaatdag!

Liesbeth Schippers, Advocaat-partner bij Pels Rijcken