Traditionele stalen damwanden hebben vaak vanuit milieuoptiek een minder goede naam, vanwege het feit dat het staal in hoogovens uit erts wordt geproduceerd. Dit is niet de meest milieuvriendelijke productiewijze. ArcelorMittal daarentegen pakt het anders aan. In de fabriek in Luxemburg worden de damwanden in een vlamboogoven uit schroot geproduceerd. Dit leidt tot een milieu-impact die een factor 4 tot 5 lager ligt. Dat is ook een van de redenen dat deze damwanden op grote schaal worden toegepast bij de dijkversterking op Wolferen-Sprok. Tegen het faalmechanisme macro-instabiliteit zijn stalen damwanden van ArcelorMittal ongeëvenaard.
“Vanwege het forse aandeel aan stalen damwanden hebben we samen met combinatie De Betuwse Waard al aan het begin van het project de kaders bepaald”, begint Roel Bijlard, Technisch Sales Engineer bij ArcelorMittal Projects. “In totaal wordt er voor 11.500 ton aan stalen damwanden verwerkt over een periode van drie jaar. Een deel, zo’n 4.500 ton aan damwand is vorig jaar uitgeleverd, de overige 7.000 ton is gestald op een tijdelijke opslaglocatie in de nabijheid van het project en wordt op afroep uitgeleverd.”
In het project worden voornamelijk damwanden uit de AZ18-700-serie van ArcelorMittal verwerkt met daarnaast een kleiner aandeel uit de AZ24-700- en de AZ28-700-collectie. “Al deze damwanden zijn 1.400 mm breed en het merendeel is tussen de 9 en 16 meter lang”, zegt Bijlard. “Omdat we 100 procent schroot als input gebruiken in plaats van erts en hiermee gebruikmaken van secundair materiaal, is de milieu-impact vele malen lager. De CO2-footprint van onze damwanden bedraagt ongeveer 47 kg/m2, een fractie van staal dat verkregen wordt via het hoogovenproces. Daar komt nog bij dat onze fabriek in Luxemburg is gesitueerd, zodat de transportafstanden uiterst beperkt zijn. De damwanden voor Wolferen-Sprok zijn via binnenvaartschepen naar de tijdelijke opslaglocatie vervoerd. Vervolgens wordt het voor de combinatie gefaseerd per as uitgereden naar de dijk.”
De milieu-impact is een steeds belangrijker thema op projecten, weet ook Bijlard. “De afgelopen jaren hebben we zowel als bedrijf en als sector fors ingezet op het verlagen van de milieubelasting onder het mom van reduce, re-use en recycle. De grootste milieuwinst is behaald met een reductie van het aantal kilo’s staal dat de grond in gaat door innovaties aan de damwand zelf en de staalkwaliteit. Ter vergelijking: 30 jaar geleden was een damwand gemiddeld 30 procent zwaarder. ArcelorMittal heeft als enige damwandleverancier de 800 mm brede Z-reeks waarmee er een unieke gewicht-sterkte verhouding wordt gerealiseerd. Daarnaast zijn we nauw betrokken geweest bij de damwandproef in Eemdijk, een dijkversterkingsonderzoek naar macrostabiliteit. Uit de proef bleek dat de rekenregels voor stalen damwanden te conservatief waren ingestoken en dat ze tot 30 procent lichter uitgevoerd kunnen worden. Op basis hiervan zijn de rekenregels aangepast en daar profiteert Wolferen-Sprok ook van door toepassing van lichtere damwanden ten opzichte van de oude rekenregels.”
Voor dijkversterking Wolferen-Sprok heeft Waterschap Rivierenland in nauwe samenwerking met de bouwcombinatie bepaald dat van de dertien kilometer nieuw aan te brengen damwand de helft in kunststof moet worden uitgevoerd om ook die innovatie verder te brengen. Bijlard kan dat wel begrijpen en zegt: “Voor de toepassing waarin het op dit project wordt ingezet, uitsluitend als pipingscherm, is het een mogelijk alternatief. In situaties waar sprake is van zowel het faalmechanisme piping als macro-instabiliteit blijft de stalen damwand de enige juiste oplossing om beide faalmechanismen met één product te elimineren. Stalen damwanden zijn in die toepassing een betrouwbare en bewezen techniek en kunnen bij einde levensduur uit de grond worden gehaald en als schroot gebruikt worden voor een nieuw damwandproduct. Zo maken we de cirkel rond.”