Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmaterieel & bouwmachines
Duurzaamheid in de GWW

Duurzaamheid in de GWW

In de grond-, weg- en waterbouw (GWW) speelt duurzaamheid een steeds grotere rol. Eisen op het gebied van duurzaamheid komen in contracten terecht of aannemers moeten zich onderscheiden op duurzaamheid om de winkans op aanbestedingen te vergroten. Vervolgens moeten zij aantonen dat projecten inderdaad op een zo duurzaam mogelijke manier zijn gerealiseerd, bijvoorbeeld aan de hand van MKI-berekeningen, CO2-berekeningen en de CO2-prestatieladder.

Maar wat betekent duurzaamheid in de GWW eigenlijk? Om die vraag te beantwoorden, zoomen we even helemaal uit om te achterhalen wat duurzaamheid precies is. Vervolgens keren we vanuit die brede definitie terug naar de impact op en van GWW-projecten.

Wat is duurzaamheid?

Als je aan tien personen vraag wat duurzaamheid is, krijg je waarschijnlijk tien verschillende antwoorden. Duurzaamheid is een breed begrip, waar iedereen zijn eigen betekenis aan geeft. Voor de een gaat het om circulariteit en hergebruik, voor de ander meer om ecologie en natuur. Sommigen denken direct aan de uitstoot van broeikasgassen, anderen gooien het juist over een sociale, maatschappelijke boeg. En allemaal hebben ze gelijk: duurzaamheid gaat over al die aspecten.

Een veelgebruikte definitie van duurzaamheid is die van de VN-commissie Brundtland uit 1987: “Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.”

In deze definitie komt een belangrijk duurzaamheidsaspect duidelijk naar voren, namelijk het evenwicht tussen de belangen van nu en die van de toekomst. Oftewel: dat onze kinderen het minstens net zo goed hebben als wij. In toenemende mate wordt dat evenwicht verstoord, waardoor de aarde uit balans raakt en het onzeker is of we in de behoeften van toekomstige generaties kunnen voorzien.

De balans in gevaar

Als we kijken naar een gezonde balans op aarde, zijn er 9 planetaire grenzen. We moeten proberen binnen die grenzen te blijven, want als we eroverheen gaan weten we niet zeker wat er met het planetaire systeem gebeurt en welke risico’s we lopen. Momenteel worden echter in ieder geval 5 van de 9 grenzen overschreden. Hierdoor komt de balans op aarde in gevaar. Dit is geïllustreerd in onderstaande afbeelding.

Bron: Azote for Stockholm Resilience Centre, based on analysis in Persson et al 2022 and Steffen et al 2015

De risico’s waar we tegenaan lopen door overschrijding van de grenzen:

  1. Verlies van biodiversiteit en uitsterven van planten-/dierensoorten
  2. Klimaatverandering door opwarming van de aarde​
  3. Ontbossing door verandering van landgebruik​
  4. Te veel stikstof en fosfor in de biosfeer en oceanen ​
  5. Nieuwe entiteiten die lastig afbreekbaar zijn in de natuur

Impact in de GWW

Hoe hebben we met de GWW impact op het overschrijden van de planetaire grenzen?

  1. Infrastructuurprojecten veranderen het leefgebied van planten en dieren en hebben daarmee impact op de verschillende soorten in een gebied. Ook de winning van grondstoffen kan impact hebben op het leefgebied van planten en dieren. Een weg door een bos zorgt er zonder mitigerende maatregelen namelijk voor dat het leefgebied van een dier in tweeën wordt gesplitst. Ook verlichting kan impact hebben op de levenswijze van nachtdieren, zoals vleermuizen.
  2. De uitstoot van broeikasgassen heeft impact op de klimaatverandering. Veel benodigde grondstoffen voor de GWW brengen een hoge broeikasgasuitstoot (met name CO2) met zich mee. Denk aan de winning en productie van beton en staal. Daarnaast draait ons materieel voornamelijk op fossiele brandstoffen.
  3. Infrastructuur verandert vaak de inrichting van het land. Er zijn bijvoorbeeld meerdere wegenprojecten die groen veranderen naar grijs.
  4. Materieel stoot stikstof uit. Stikstof(beleid) is inmiddels een beruchte speler in de GWW en heeft grote impact op projecten en hun omgeving.
  5. In ons leefmilieu zijn steeds meer giftige of verontreinigde stoffen te vinden die lastig afbreekbaar zijn. Het zijn stoffen die van nature vaak niet voorkomen in de natuur, maar door de mens zijn gemaakt. Deze nieuwe entiteiten zijn in de GWW met name bekend door PFAS. Met PFAS verontreinigde grond mag niet verwerkt worden en heeft dus impact op bouwprojecten.

Als je weet welke impact de GWW heeft op de planetaire grenzen, kun je ook gerichter naar oplossingen zoeken om binnen de GWW die impact te verkleinen en zo bij te dragen aan een duurzame leefomgeving. Om de balans te herstellen, is er op mondiaal en landelijk niveau beleid opgesteld. Denk aan het Klimaatakkoord van Parijs, de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties en het Nederlandse doel om in 2050 volledig circulair te zijn. Elk GWW-project moet en kan hieraan bijdragen, bijvoorbeeld met optimalisaties in ontwerp, materiaalgebruik en inzet van emissievrij materieel. Zo werken we samen toe naar een GWW-sector die opereert binnen de planetaire grenzen.

Meer weten?

De eendaagse training Duurzaamheid in de GWW geeft jou en je organisatie een sterke basis om aan de slag te gaan met duurzaamheid.

Hulp nodig bij een tender? Wij brengen je in contact met de duurzaamheidsexperts van We-Boost voor advies over duurzaamheid en inzicht in milieu-impact om tot passende oplossingen te komen.

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.