Drijvende zonneparken

Zonne-energie: onmisbaar bij het behalen van de klimaatdoelstellingen, waarbij Nederland in 2050 nagenoeg CO2- en energieneutraal moet zijn. Maar de energietransitie verloopt traag dus het is belangrijk dat er nóg meer zonne-energieprojecten worden gerealiseerd. De ruimte om zonnepanelen te plaatsen is echter beperkt. GroenLeven maakt van zonne-energieopwekking op locaties met een dubbelfunctie echt de nieuwe norm en creëert zonne-energiebronnen op daken, kassen, parkeerplaatsen, vuilstorten, industrieterreinen én water.

Een gesprek met Willem Biesheuvel, projectmanager Floating Solar bij GroenLeven, over de mogelijkheden en voordelen van drijvende zonneparken. “Nederland telt duizenden ongebruikte zandwinplassen, binnenwateren en baggerdepots. Deze zijn bijzonder geschikt voor zonnepanelen op het water.”

Zo heeft GroenLeven op de Bomhofsplas in Zwolle in 2020 het destijds grootste drijvende zonnepark van Europa gerealiseerd (18 hectare groot – 27,4 megawatt). Samen met de Sekdoornse plas in Zwolle (14,5 megawatt) worden maar liefst 12.000 huishoudens van duurzaam opgewekte stroom voorzien. Biesheuvel is trots op de efficiënte manier en de snelheid waarmee zo’n zonnepark gebouwd wordt: “Op locatie wordt er aan een soort lopende band gewerkt om zo’n park stap voor stap op te bouwen. Elk zonnebootje heeft vier drijvers waar het stalen frame omheen geklemd wordt. Onder een hoek van 12 graden worden de zonnepanelen in het frame geklemd, waardoor een paneel eenvoudig onderhouden of vervangen kan worden. Er worden 2.000 panelen per dag geplaatst. Niet alleen het tempo waarin het gebouwd en geplaatst wordt, ook de schaal van zo’n soort project maakt dat je écht wat bijdraagt.”

Bij de drijvende zonneparken van GroenLeven speelt ecologie een belangrijke rol. “Het moet niet alleen in het landschap passen, maar ook de ecologie niet verstoren. Hier is bij het ontwerp van de constructie goed over nagedacht: Een speciale verankering in de bodem houdt het zonnepark op zijn plaats. Hierbij ontzien wij de oevers, waar ecologisch gezien het meeste leven zit. Om te zorgen dat de zonnepanelen voldoende licht en lucht doorlaten, liggen ze iets hoger op het water en zit er extra ruimte tussen de panelen, waardoor de warmte weg kan. Een zandwinningsput is best diep, het water is zelfs in de zomer best koel, wat een positief effect op de opbrengst heeft en je zo meer rendement uit je panelen haalt. Ook de oost-west-opstelling draagt bij aan een gelijkmatigere verdeling van de opbrengst over de dag.” GroenLeven werkt samen met ecologisch adviesbureau Buro Bakker aan een langdurige studie om te kijken wat de invloed van het zonnepark is, zowel boven als onder water. “We gaan heel bewust en zorgvuldig om met allerlei aspecten ten aanzien van de ecologie.” Biesheuvel noemt de biohutten. “Dit zijn gevlochten korven, gevuld met hout- of schelpmateriaal, die aan de zijkanten van het park onder water worden bevestigd. Ze bieden bescherming aan jonge visjes, stimuleren de vispopulatie en fungeren als kraamkamer. Ook de Hanze Hogeschool Groningen heeft een jaar lang onderzoek gedaan bij ons zonnepark met sensoren midden onder het park en aan de zijkanten. De uitkomsten van het onderzoek waren verrassend positief. Omdat het systeem vrij hoog op het water ligt, kan de waterstroming zijn gang gaan, kan licht en lucht er doorheen en heeft het weinig invloed op de temperatuur en het zuurstofgehalte van het water.”

Bij de bouw van drijvende zonneparken is een goede planning en coördinatie een vereist. “Daarnaast is het belangrijk dat we de stroom veilig aan land brengen en dat we ook dit proces optimaliseren. Voor een zonnepark zijn ook omvormers en transformatoren nodig. Uniek bij ons systeem is dat deze ook op het water drijven. Wij hebben een standaard systeem ontworpen waarbij alles is geïntegreerd. Er is vanuit het zonnepark maar één kabel nodig naar land om de stroom in het netwerk te krijgen. Het hele bouwproces kan bovendien CO2-neutraal uitgevoerd worden, doordat vanaf de start enkele zonnebootjes in de stroom voorzien. Heel milieuvriendelijk maar ook efficiënt omdat een zandwinplas vaak erg afgelegen ligt. De zonnebootjes die gebruikt worden voor het bouwproces, zijn het laatste puzzelstuk van het totale zonnepark.”

“Dit soort innovatieve systemen, onze drijvende zonneparken met een dubbelfunctie, zijn fantastische projecten waarmee GroenLeven een steentje -of eigenlijk een hele grote steen-  bijdraagt aan de energietransitie en het klimaatakkoord van Nederland. Als experts van zon op water blijven we onderzoeken en zien we dat de mogelijkheden enorm zijn. Met onze gedachte en de techniek erachter en zonder de ecologische aspecten die erbij komen kijken uit het oog te verliezen, werken we aan een schonere en betere wereld.” Biesheuvel besluit: “Drijvende zonneparken zijn functioneel, duurzaam en onmisbaar.”