Beton is veelzijdig en altijd dichtbij

“Duurzaamheid wordt door de markt nog steeds vertaald in een lange levensduur. Zo kijkt men dan ook graag naar beton. De veelzijdigheid van beton is echter dermate groot, dat beton veel meer is dan een product met een lange levensduur.” Aan het woord is Ron Peters, directeur van Betonhuis.

Betonhuis behartigt als orgaan de belangen van zeven sectorverenigingen in de cement- en betonindustrie. Bestrating, Betonmortel, Betonproducenten, Cement, Constructief Prefab, Riolering en Stenen en Blokken zijn sub sectoren in deze industrie die allen profiteren van Betonhuis als kenniscentrum en als promotor. Het imago van beton mag volgens Peters best opgevijzeld worden, gezien alle voordelen. Betonhuis maakt zich daar sterk voor.

Goede eigenschappen

“Wanneer we naar beton kijken als bouwmateriaal, dan kunnen we constateren dat de vloeistofdichtheid optimaal is, er vormvrij mee gebouwd kan worden, er sprake is van goede onderhoudsvrije eigenschappen en er sterk en robuust mee gebouwd kan worden. Tel daar nog de brandwerende eigenschappen bij en de lange levensduur, dan kun je niet anders dan concluderen dat beton goed scoort qua duurzaamheid en veelzijdigheid”, oppert Peters.

Hoe zit het met de circulariteit en CO₂ van beton?

De markt kijkt nog met een scheef oog naar beton, als we praten over circulariteit en CO₂ die vrijkomt bij de productie, is de mening van Peters. “Beton is circulair in te zetten. De gebruikte grondstoffen zijn algemeen beschikbaar en er wordt geen afval gecreëerd. Je kunt constructies en bouwdelen hergebruiken en de levensduur verlengen. Of je kunt het beton recycleren tot granulaat. Beton bestaat uit cement, zand, grind en hulpstof. Met het beton dat voorkomt uit sloop van bouwwerken in Nederland kan er gekomen worden tot 20% vervanging van grind door betongranulaat maar er is altijd meer beton nodig dan die 20%.”

De discussie die ook leeft is dat er zoveel CO₂ kleeft aan betonproductie. Peters: “De CO₂ komt enerzijds voort uit het materiaal kalksteen benodigd voor de productie van het halffabrikaat klinker en anderzijds het productieproces maar de werkelijke factor is dat we in totaliteit over enorme volumes beton praten die jaarlijks worden ingezet. Beton zelf heeft namelijk in vergelijking met andere bouwmaterialen een gunstig CO₂-profiel. Nederland verwerkt op jaarbasis tussen de 13 en 15 miljoen kuub beton. Met dergelijke volumes vind je beton inderdaad terug op de ladder van CO₂ – uitstoot, maar dit is puur een volumekwestie.”

De markt kijkt nog met een scheef oog naar beton, als we praten over circulariteit en CO2 die vrijkomt bij de productie, is de mening van Peters.

Nederlands beton scoort juist beter

In Nederland worden betonrecepturen gebruikt waarin vliegas en hoogovenslak verwerkt zitten. Dat levert een betere score op qua CO₂-footprint, als we er eerlijk en relativerend naar kijken. “De globale CO₂-footprint in de betonproductie ligt wereldwijd op 7%. Op Europees niveau is dat 3% tot 5% en in Nederland behalen we een score van 1,6%. Dat cijfer is inclusief de buitenlandse uitstoot als gevolg van de productie van cement en wapeningsstaal.  Dat is opmerkelijk weinig als je bedenkt dat driekwart van de massa van Nederlandse bouwmaterialen uit beton bestaat”, aldus Peters.

“We zien graag meer beton in de wegenbouw”

Betonhuis maakt zich ook sterk voor meer inzet van beton in de wegenbouw. “Beton en wegenbouw gaan prima samen. Bijna alle nieuwe fietspaden worden in beton uitgevoerd, bij rotondes wordt veel beton verwerkt en de betonnen barriers die ingezet worden zijn alom bekend. We zien graag meer beton in de wegenbouw, omdat er duurzaam mee gewerkt kan worden. Zo heeft een betonnen weg met ZOAB als toplaag minder funderingsmateriaal nodig”, schetst Peters.

Over wegenbouw gesproken: de bouw werkt gelukkig door, ook tijdens de Coronacrisis. Peters: “Er is een duidelijke relatie tussen de Coronacrisis, de stikstof- en PFAS-problematiek. Doordat er tijdens de Coronacrisis minder wegverkeer is, is er minder stikstof-uitstoot. Minder verkeer en een lagere stikstof-uitstoot maken het mogelijk om infrastructurele werken naar voren te halen. Minder hinder, minder stikstof dus makkelijker wegonderhoud plegen en meer mogelijkheden om nieuwe wegen sneller aan te leggen.”

Niet alles wat duurzaam lijkt, is ook echt duurzaam

“Er wordt nogal gewag gemaakt van de inzet van hout als duurzaam bouwmateriaal. In de publieke discussie wordt beton vaak als het smerigste jongetje van de klas weggezet, terwijl hout bijvoorbeeld de toekomst zou zijn. Geheel onterecht, naar onze mening. Het sterkste milieuvoordeel van beton is dat het materiaal zonder twijfel een zeer lange en onderhoudsarme levensduur heeft. Omdat het zo veel gebruikt wordt leidt de productie ervan tot een hoge uitstoot van broeikasgassen waarbij de industrie streeft, in lijn met de Europese Green Deal, naar CO₂-neutraal cement en beton in 2050. Betonhuis pleit voor een eerlijke vergelijking van materialen. Elk productieproces kent nadelen voor het milieu. Bij CLT hout geldt dat het vaak van ver moet komen, dus de factor transport en de daarmee samenhangende ecologische voetafdruk moeten meegenomen worden. Ook de levensduur van het materiaal speelt een rol in deze vergelijking.”

Peters pleit ervoor om overal het meest geschikte materiaal toe te passen.  Volledig functie bepaald. In de afweging voor toe te passen bouwmaterialen verdient het aanbeveling om alle factoren die te maken hebben met duurzaamheid, levensduur en circulariteit mee te nemen. Beton scoort op deze punten heel goed en is altijd dichtbij. Dat laatste mag best een zwaarwegend argument zijn om het toe te passen.”